SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 100
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ४० j छक्खंडागमे जीवद्वाणं [ १, ९–१, २२. विमिच्छत्तस्स लिंगाई । आगमणागमेसु समभावो सम्मामिच्छत्तलिंगं । अत्तागमपयत्थसद्धाए सिथिलत्तं सङ्ग्राहाणी वि सम्मत्तलिंगं । जं तं चारित्तमोहणीयं कम्मं तं दुविहं, कसायवेदणीयं चेव णोकसायदणीयं चैव ॥ २२ ॥ पापक्रियानिवृत्तिचारित्रम् | यादिकम्माणि पावं । तेसिं किरिया मिच्छत्तासंजमकसाया । तेसिमभावो चारितं । तं मौहेइ आवारेदि ति चारित्तमोहणीयं । तं च दुविहं कसाय - णोकसायभेदेण । कुदो दुविहत्तसिद्धी ? कसाय णोकसाएहिंतो पुधभूदतइज्ज - कज्जाणवलं भादो । एदं संगहणयसुत्तं, संगहिदासेसविसेसत्तादो । पज्जवट्ठियसत्ताणुहमुत्तरमुत्तं भणदि जं तं कसायवेदणीयं कम्मं तं सोलसविहं, अणंताणुबंधिकोहमाण- माया-लोहं, अपच्चक्खाणावरणीय कोह- माण- माया-लोहं, पच्च संदेह, ये मिथ्यात्वके चिन्ह हैं । आगम और अनागमोंमें सम-भाव होना सम्यग्मिथ्यात्वका चिन्ह है । आप्त, आगम और पदार्थोंकी श्रद्धामें शिथिलता और श्रद्धाकी हीनता होना सम्यक्त्वप्रकृतिका चिन्ह है । जो चारित्रमोहनीय कर्म है वह दो प्रकारका है— कषायवेदनीय और नोकषायवेदनीय ॥ २२ ॥ पापरूप क्रियाओं की निवृत्तिको चारित्र कहते हैं। घातिया कर्मोंको पाप कहते हैं । मिथ्यात्व, असंयम और कषाय, ये पापकी क्रियाएं हैं। इन पाप क्रियायोंके अभावको चारित्र कहते हैं । उस चारित्रको जो मोहित करता है, अर्थात् आच्छादित करता है, उसे चारित्रमोहनीय कहते हैं । वह चारित्रमोहनीय कर्म कषायवेदनीय और नोकपायवेदनीयके भेद से दो प्रकारका है। शंका- चारित्रमोहनीय कर्म दो प्रकारका ही है, यह कैसे सिद्ध होता है ? समाधान- चूंकि, कषाय और नोकषायोंसे पृथग्भूत तीसरे प्रकारका कोई कार्य नहीं पाया जाता, इससे जाना जाता है कि चारित्रमोहनीय कर्म दो प्रकारका है । यह सूत्र संग्रहनयके आश्रित है, क्योंकि, अपने समस्त विशेषका संग्रह करने वाला है । अब पर्यायार्थिक नयवाले जीवोंके अनुग्रहके लिये उत्तर सूत्र कहते हैंजो कषायवेदनीय कर्म है वह सोलह प्रकारका है- अनन्तानुबन्धी क्रोध, मान, माया, लोभ, अप्रत्याख्यानावरणीय क्रोध, मान, माया, लोभ, प्रत्याख्याना १ त. सू. ८, ९. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001400
Book TitleShatkhandagama Pustak 06
Original Sutra AuthorPushpadant, Bhutbali
AuthorHiralal Jain, Fulchandra Jain Shastri, Devkinandan, A N Upadhye
PublisherJain Sahityoddharak Fund Karyalay Amravati
Publication Year1943
Total Pages615
LanguagePrakrit
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy