________________
देवानन्दकथानकम्
७३
सावगो । णिरंतरसिद्धंतायन्नणाईहि य परिणओ सम्मं धम्मो, जाओ मेरु व्त्र णिप्पकंपो । तं च तारिसं दद्दूण दिण्णा पिउणा से कण्णगा | समुव्वूढा य महाविभवेणं । गओ तं घेत्तूण सणगरं । 'भिण्णधम्माणि मायापित्ताणि' त्ति कयं जुयहरयं । तओ य
जिणपूयण-वंदण - हवण-जत्त-बलिकरण माइणिरयस्स । सज्झाय-ज्झाणपरायणस्स जइसेवणजुयस्स ॥ १ पत्तम्मि विविहदाणं देंतस्स कुतित्थिए चयंतस्स । जा जाइ कोई कालो जणणी-जणगाइ ता तस्स ॥ २ भणियाइँ भिक्खुएहिं ‘किं सो तुम्हाण सन्तिओ पुत्तो ।
अच्चंतं भत्तो वि हु णाऽऽगच्छइ अम्ह पासम्मि ?' ॥ ३
तो तेहिं कहिओ सव्वो सवित्थरो से वृत्तं तो । भिक्खुएहिं भणियं 'जइ एवं ती आणेह कह वि एगवारं, तओ पच्छा भलेस्सामि (मो) ' । जणणि जणएहि य भणिओ जहा 'अम्हऽवरोहेण वि अज्ज णिच्छरणं गंतव्वं । गुरुणिग्गहछिंडियं च चित्ते भाविऊण गओ सो । वंदिया भिक्खुणो विज्जाभिमंतियं च दिण्णं से तेहिं फलं । पुत्रभासेण य भक्खियमणेण । परावत्तियभावो य समागओ गेहं । भणियाणि माणुसाणि जहा 'लहुं मम गिहे भिक्खूण भोयणं सज्जेह' । तओ हट्ट तुट्टणि ताणि तहा काउमाढत्ताणि । देवई य भत्तुणो चलचित्तत्तणमसद्दहंती गया गुरुसमीवे । कहिओ वृत्तंतो । तेहि वि समपिओ पडिजोगो । दिण्णो तीए तस्स । जाओ सहावत्थो । तओ पुच्छियं तेण 'किमेयं ?' ति । माणुसेहिं भणियं 'तर भिक्खूण भोयणं सज्जा वियं" ति । ते भणियं 'णाहं जिणजइणो मोत्तूण अन्नेसिं धम्मट्ठा पयच्छामि' । कहिओ य देवईए सव्वो वि परमत्थो । तओ 'गुरुणिग्गहेण मणागं छलिओ मि'त्ति भणतेण 'फासुएसणिज्जं' ति काऊण पडिलाहिया मुणिणो । [ देवानन्दकथानकं समाप्तम् । १६. ]
1
तदेवं गुरुनिग्रहेण किञ्चिदकल्प्यमपि कुर्वन् नातिचरति दर्शनम् । परं ' कियन्त ईदृशा गुरवो भवि - ष्यन्ति ?' इति मत्वाऽऽदित एव न विधेयम् । 'छ छिं (च्छि ) डियाओ'त्ति 'षड्' इति सङ्ख्या, 'छिण्डिकाः' अपवादाः, 'जिणसासणर्मिं' त्ति, 'जिनशासने' अर्हदर्शन इति वृत्तार्थः ॥ १२ ॥
व्याख्यातं र्मूलद्वारवृत्ते छिण्डिकाद्वारम् । साम्प्रतं स्थानकद्वारं विवृण्वन् वृत्तमाहअत्थी यणिच्चो कुई कयाई, सयाइँ वेइए सुहा - ऽसुहाई ।
णिव्वाणमत्थी तह तस्सुवाओ, सम्मत्तठाणाणि जिणाहियाणि ॥ १३ ॥
'अत्थी य'त्ति 'अस्ति' विद्यते, चकारस्यावधारणार्थत्वादस्त्येवेति, जीव इति गम्यते, तत्प्रतिपादकचिह्नैरिति । उक्तं च
चित्तं चेयणसण्णा विष्णाणं धारणा य बुद्धी यें ।
fer मई वियक्का जीवस्स उ लक्खणा एए || ७२ ( दश० नि० गा० २२४ ) जो चिंते 'सरीरे णत्थि अहं' स इह होइ जीवो ति ।
हु जीवम्मि असंते संसयउपायगो अन्नो ॥ ७३ ॥ ( दश० भा० गा० २३) इत्यादि जीवास्तित्वमननं प्रथमं सम्यक्त्वस्थानकम्, अवस्थानमिति भावः । अनेन नास्तिकमतनिषेधमाह । 'णिञ्च्चो' त्ति, 'नित्यः' अप्रच्युता - ऽनुत्पन्न - स्थिरैकत्वभावः पूर्वकृतस्मरणात् । अनेन च बौद्धमतनिरासाद् द्वितीयं
LCD माया वित्ताणि । 2 C D को वि । 3 CD तओ तेहिं । 4 C D तो कहिं (हं) चि आणेह एक्कवारं । 5 AB द्वाणि तहा। 6 CD °यं । तेण । 7 A B सङ्ख्याऽपवादाङ्घि (छ) ण्डिका 'जिण' । 8 A B °म्मि' जिन° । 9 सप्तमवृत्ते | 10 AB वि 11CD न च नास्ति । 12 A B कस्वभावः ।
मू० शु० १०
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org