________________
નમસ્કાર મહામંત્ર ભણવા અને ગણવાની પાત્રતા અંગે સ્પષ્ટીક્રણ *--*શ્રી મહાનિશીથસૂત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે “ શ્રાવકોએ
તપ થાય છે. તપ પૂર્ણ થાય ત્યારે પૂ. ગુરૂભગવંત પાસે શ્રી ઉપધાનતપ વિના શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર ભણવું અને ગણવે નમસ્કાર મહામંત્રનું શ્રવણ કરાવવું જોઈએ. શક્તિ પ્રાપ્ત થતાં નિષેધ(મનાઈ ) છે' શ્રી ઉપધાનતપનું પ્રથમ અઢારીયુ (અઢાર
! જ ઉપધાન તપ કરી લેવું જોઈએ.બાળકો સિવાય અન્ય દિવસના પૌષધ) કરવાથી શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર ભણવા અને
ભવ્યાત્માઓ શક્તિના અભાવે અથવા સંયોગની ગણવાનો અધિકાર પ્રાપ્ત થાય છે. પરંતુ ઘણી નાની ઉમંરના
અનુકુળતાના અભાવે કદાચ હમણાં ઉપધાન કરવા સમર્થ ન બાળકો શ્રી ઉપધાનતપ કરવા અસમર્થ હોય ત્યારે બાળકોને ૧૨ : ૯
હોય અને ભવિષ્યમાં (ટુંકા સમયમાં) શ્રી ઉપધાન તપ કરવા /. ઉપવાસ જેટલો તપ નવકારશી પચ્ચકખાણ દ્વારા પૂર્ણ
પૂર્ણ ભાવના સંપન્ન હોય, તેવા ભવ્યાત્માઓ આરાધનાથી
વંચિત ન રહી જાય, તેવા શુભ આશયથી શ્રી નમસ્કાર કરાવવો જોઈએ. શાસ્ત્રીય વિધિ મુજબ ૪૮ નવકારશી = ૧
મહામંત્ર ભણવા-અને ગણવાની અનુમતિ જિતાચારથી. ઉપવાસ; ૫૯૦ દિવસ સુધી નવકારશી = ૧૨ '|, ઉપવાસ જેટલો
જૈનશાસનમાં અપાય છે.
વિધિ પૂર્વકરેલો મંત્રનો જાપ અવશ્ય ફળદાયી બને છે
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રની આરાધના ત્રણ પ્રકારે બતાવવામાં આવેલ છે
(૧) ઉત્કૃષ્ટ આરાધના (૨) મધ્યમ આરાધના અને (૩) જઘન્ય આરાધના (૧) ઉત્કૃષ્ટ આરાધના:
(૨) મધ્યમ ૬ (૩) જઘન્ય આરાધના | શ્રી ઉપધાન તપનું પ્રથમ આરાધના
| ૦ ૯ દિવસ ખીરનાં એકાસણાં કરવા પૂર્વક દરરોજ અઢારીયુ આ પ્રમાણે કરાય છે. (અ)
વિધિ
બે હજાર શ્રી નવકાર મંત્રનો જાપ કરવો. • તે દિવસો ૧૮ દિવસ અહોરાત્રિ પૌષધવ્રત સાથે
દરમ્યાન સતત પરમાત્મધ્યાનમય બનવું.
શુભ દિવસે શ્રી અખંડ ઉપધાન તપ (બ) ૧૮૦૦
નવકાર મંત્રનો
શ્રી ગુરૂભગવંતના શ્રીમુખે શ્રી નવકાર મંત્ર લોગસ્સ સૂત્રનો કાઉસ્સગ્ગ અને
જાપ શરૂ કરવો. ગ્રહણ કરવાની વિધિ. ખમાસમણાં (ક) ૯ ઉપવાસ અને ૯
તેમાં ૧૮ દિવસ
પૂ. ગુરુભગવંત પાસે અગાઉથી શુભ મુહૂર્ત જાણવું. નીવી (એકાસણાં) (મૂળવિધિ પ્રમાણે
સુધી સંળગા ગૃહાંગણે પ્રભુજીની પ્રતિકૃતિ સન્મુખ ધૂપ અને શુદ્ધ ઘીનો - ૫ ઉપવાસ, પછી ૮ આયંબિલ અને ૩
ખીરનાં
દીવો પ્રગટાવવો. • શુભ સ્થળને આસોપાલવ આદિથી ઉપવાસ)
એકાસણાં યથાશક્તિ શણગારવું. • તે દિવસે ઉપવાસ આયંબિલ ઉપધાન તપની મહત્તા અને
અથવા ૧૮
અથવા એકાસણુ કરવું.• જિનાલયમાં પ્રભુજીનું ચૈત્યવંદન પવિત્રતા
આયંબિલા કરવું. વાજતે-ગાજતે શ્રી ગુરુભગવંત પાસે જવું. પૂ. કોઈપણ શ્રુતને ગ્રહણ કરવા.
કરવાં.
ગુરુભગવંતને ગુરૂવંદન કરી માંગલિક સાંભળવા પૂર્વક માટે કરાતો વિશિષ્ટ તપ, તેને ઉપધાના
તે દિવસો પ્રાર્થના કરવી કે.. “હે પરમોપકારી ગુરૂભગવંત ! હું આપ કહેવામાં આવે છે. અર્થાત જેનાથી દરમિયાન એક પૂજ્યશ્રીને ભાવપૂર્વક વંદના કરું છુ.મારી ઉપર કૃપા કરી શ્રુતજ્ઞાનની પુષ્ટિ થાય, તે ઉપધાન. શ્રી
શ્રી નવકાર મંત્ર મને શ્રી નવકાર મંત્ર પ્રદાન કરો...” • પૂ. ગુરૂભગવંતે ગુરુભગવંત સમીપે વિધિપૂર્વક તપશ્ચર્યા ગણી એક સાધકના કાનમાં ૬૮ અક્ષરવાળો શ્રી નવકાર મંત્ર કરી શ્રી શ્રુત ગ્રહણ કરી ધારવામાં
સફેદ ફૂલ સંભળાવવો. • ફરીવાર પૂ. ગુરુભગવંતને ભાવપૂર્વક આવે, તે પણ ઉપધાન કહેવાય છે.
પ્રભુજીને
વંદના કરી, કૃતજ્ઞતા વ્યક્ત કરી, જાપ કરવાની અનુમતિ ઉપધાન = વિશેષ પ્રકારનો તપ .
ચઢાવવા પૂર્વક માંગવી. • પૂ. ગુરુભગવંતના અગણિત ઉપકારોની પ્રથમ ઉપધાન (માળારોપણ
દરરોજના
સ્તવના કરવી.
૫,૦૦૦ (પાંચ વાળા)માં કરાતી આરાધનાની
શ્રી નમસ્કાર મહામંત્રનો નિયમિત જાપ ક્યાં,
હજાર) શ્રી ટુંકી નોધા
ક્યારે અને કેવી રીતે કરવો
નવકાર મંત્રનો • ૧ લાખ શ્રી નવકાર મંત્રનો જાપ કરવો.
• જાપની જગ્યા નિયત અને પવિત્ર હોવી જોઈએ. • જાપ • ૭ હજાર લોગસ્સનો કાઉસગ્ગ ૧૮ દિવસ
તીર્થકર ભગવાનનું કલ્યાણક જે સ્થળે થયું હોય ત્યાં અને • દોઢેક હજાર વાર શ્રીનમુસ્કુર્ણ દરમિયાન એક
જ્યાં સ્થિરતા કરી હોય તે (શુભ પરમાણુમય) ક્ષેત્રમાં (શક્રસ્તવ)નો પાઠ ૦ ૪૭ દિવસ સુધી લાખ શ્રી
કરવો. • તીર્થ સ્થાનોમાં • પવિત્ર-શાંત-એકાંત જગ્યાએ અહોરાત્ર પૌષધની આરાધના ૦ હજારો નવકારમંત્રનો
• અશોકવૃક્ષ-શાલવૃક્ષ આદિ ઉત્તમવૃક્ષ નીચે. • નદી ખમાસમણાં.... • ૨૧ ઉપવાસ, ૧૦ જાપ પૂર્ણ
કિનારે. વહેલી સવારે બ્રહ્મમુહર્ત સૂર્યોદય પહેલાં જ ઘડી આયંબિલ અને ૧૬ નીવિ....
કરવો.
(૧ કલાક ૩૬ મિનિટ) પૂર્વે જાગૃત થઈ જાપ કરવો ઉત્તમ છે.
Jain Education Interne ana
For Livate & Reel Use Only
www.jaatelierely