________________
આત્મ તત્ત્વની સ્પર્શના તે નિશ્ચય સમ્યક્ત્વ. જેવું સ્વરૂપ પ્રભુનું છે, તેવું જ મારું છે, માત્ર કર્મથી દબાયેલું છે, એ વાત પર પૂર્ણ વિશ્વાસ – સંવેદનાત્મક પ્રતીતિ – સમ્યગ્દર્શન કરાવે છે. પ્રભુનું ધ્યાન તે નિશ્ચયથી આપણું જ ધ્યાન છે,-એમ સમ્યગ્ દર્શન શીખવે છે.
ભગવાને આપણને કદી જુદા માન્યા નથી. આપણે જરૂર માન્યા છે. ભગવાને જુદા માન્યા હોય તો તેંઓ ભગવાન બની જ શક્યા ન હોત. તત્ત્વ ન જાણ્યું હોય તે જ ભગવાનને જુદા માને.
અત્યારે પણ પ્રભુ આપણને – સંપૂર્ણ જગતને સત્ – ચિત્ – અને આનંદથી પરિપૂર્ણ માને છે. પોતાના જેવું જ સ્થાન બીજાને આપવું, એ રીતે જોવું એ પ્રેમની નિશાની નથી ? પોતાના જેવું જ ભોજન અપાય તો એના પર પ્રેમની જ નિશાની થઈ ને? ભગવાન્ આપણા સર્વ પર પ્રેમની વર્ષા કરી રહ્યા છે.
આ પ્રેમની અનુભૂતિ આપણા હૃદયમાં થવી જોઈએ.
પ્રભુ પણ જેને પોતાના સાધર્મિક બંધુ ગણતા હોય એ છકાયના જીવો પ્રત્યે અજયણાપૂર્વક વર્તન થાય ? પ્રભુના પરિવારનું અપમાન શી રીતે થઈ શકે ?
સમ્યગ્દર્શન આવતાં જ સર્વ જીવો પ્રત્યે આત્મતુલ્ય દૃષ્ટિ આવે છે. જીવોની રક્ષામાં જ મારી રક્ષા છે, એમ સમજાય છે.
‘આતમ સર્વ સમાન નિધાન મહા સુખકંદ; સિદ્ધતણા સાધર્મિક સત્તાએ ગુણવૃંદ.’’
આ સમ્યક્ત્વીના ઉદ્ગારો છે.
પ્રભુએ જેને પ્યારા માન્યા તેને હું પ્યારા માનીને જીવન જીવું એ જ મુનિનું લક્ષ્ય હોય. જો આવું લક્ષ્ય ન હોય તો બધી દ્રવ્ય ક્રિયાઓ ગણાશે. પ્રાણ વગરના કલેવર જેવી ! બીજ વાવ્યા વિના ખેડૂતની મહેનત જેવી !
(૨૩) - ‘વિશ્વામ્યો ન પ્રમાદ્દરિપુઃ ।'
શત્રુ બહાર નથી, આપણી અંદર જ છે.
"खणं जाणाहि पंडिए" "समयं गोयम मा पमायए " ભગવાનના આ બધા સૂત્રો પ્રમાદ ઉડાડવા માટેના જ છે. – અન્યદર્શનીઓ પણ કહે છે
‘‘પ્રમાવ વ મનુષ્યાળાં શરીરહ્યો મારિવુઃ ।''
કહે કલાપૂર્ણસૂરિ
Jain Education International
.....
For Private & Personal Use Only
... ૮૭ www.jainelibrary.org