________________
પ્રારંભિક તથા મધ્યયુગીન મરાઠી જૈન સાહિત્ય
૨ ૨ ૧
- તેઓ પણ મહીચંદ્રના શિષ્ય હતા. તેમની એકમાત્ર ઉપલબ્ધ રચના પદ્માવતી આરતીમાં ૧૪ કડવક છે. દેવી પદ્માવતીની પૂજાવિધિ આ ભક્તિપૂર્ણ રચનામાં વર્ણિત છે.' દેવેન્દ્રકીર્તિ
તેઓ પણ મહીચંદ્રના શિષ્ય હતા. તેમની વિસ્તૃત રચના કાલિકાપુરાણ અનેક દષ્ટિએ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. પદ્મપુરાણના જિનદાસકૃત ગુજરાતી રૂપાંતરનો આધાર રૂપે કવિએ ઉલ્લેખ કર્યો છે. પરંતુ આની કથાવસ્તુથી આ ઉલ્લેખ પ્રમાણિત નથી થતો. ૪૮ અધ્યાય અને લગભગ ૭000 ઓવીમાં રચિત આ ગ્રંથમાં કાલિકા (પદ્માવતી)નો મહિમા બતાવનારી કથાઓ છે. સાથે જ સમ્યક્તકૌમુદી, ધર્મપરીક્ષા અને અનંતવ્રતની કથાઓ પણ આમાં સામેલ કરી લેવામાં આવી છે. આનો વિશેષ મહત્ત્વપૂર્ણ ભાગ તે છે જેમાં મહારાષ્ટ્રના જૈન સમાજની બોગાર જાતિનો લિંગાયતો સાથે વિરોધ, બોગારોમાં અંતર્ગત વિરોધ, મુસલમાન રાજ્યકર્તાઓના અત્યાચાર વગેરેની કથાઓ વિસ્તારથી વર્ણિત છે. પુણ્યસાગર (દ્વિતીય)
તેઓ ઔરંગાબાદના ભટ્ટારક ભુવનકીર્તિના શિષ્ય આનંદસાગરના શિષ્ય હતા. આથી તેમનો કાર્યકાળ સન ૧૭૦૦ આસપાસ સાબિત થાય છે. ગુણકીર્તિના અપૂર્ણ પાપુરાણમાં ચિંતામણિએ સાત અધ્યાય જોડ્યા હતા, પુણ્યસાગરે આઠ અધ્યાય બીજા જોડી આ ગ્રંથ પૂર્ણ કર્યો. આ અધ્યાયોમાં સીતા-નિર્વાસન, લવકુશનો જન્મ, સીતાનું અગ્નિદિવ્ય, રામનો વૈરાગ્ય, તપસ્યા તથા નિર્વાણ વગેરે કથાભાગ વર્ણિત છે. છત્રસેન
તેઓ સેનગણની કારંજા શાખામાં સમંતભદ્ર પછી ભટ્ટારક થયા હતા. કાગલ (કોલ્હાપુર નજીક) નગરમાં શક ૧૬૨૫ (સન્ ૧૭૦૩)માં તેમણે આદીશ્વરભવાંતર નામક ગીતની રચના કરી. આમાં ૬૭ કડવકોમાં મહાપુરાણની કથા અનુસાર ભગવાન ઋષભદેવના દસ પૂર્વજન્મોનું વર્ણન છે. સરસ્વતી આરતી (પદ્ય),
૧. ૨.
પ્રા.મ., પૃષ્ઠ ૭૩. પ્રા.મ., પૃષ્ઠ ૭૬.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
