________________
પંચકલ્પ મહાભાષ્ય
૨૫૯
ક્ષેત્રકલ્પનું સ્વરૂપ બતાવતાં આચાર્યે અર્ધષવિંશતિ (અદ્ધછવ્વીસ) અર્થાત્ સાડા પચ્ચીસ દેશોને આર્યક્ષેત્ર બતાવ્યાં છે જેમાં સાધુઓએ વિચરવું જોઈએ. આ દેશોની સાથે જ તેમની રાજધાનીઓનાં નામ પણ આપ્યાં છે. અહીં ઐદ્વિષયક ભાષ્યની છ ગાથાઓ ઉદ્ધૃત કરવામાં આવે છે જેનાથી આર્યક્ષેત્રીય દેશો અને તેમની . રાજધાનીઓનાં નામોની યોગ્ય જાણ થઈ શકશે.
૧
મગધ
૨ - અંગ
रायगिह मगह चंपा, अंगा तह तामलित्ति वंगा य । कंचणपुरं कलिंगा, वाराणसि चेव कासी य ॥ ९६९ ॥ साएय कोसला गयपुरं च कुरु सोरियं कुसट्टा य । कंपिल्ल पंचाला, अहिछत्ता जंगला चेव ॥ ९७० ॥ बारवती य सुरट्ठा, महिल विदेहा य वच्छ कोसंबी ।
दिपुरं संदिभा, भद्दिलपुरमेव वलया य ।। ९७१ 11 वयराडवच्छ वरणा, अच्छा तह मत्तियावति दसण्णा । सोत्तियमती य चेती, वीतिभयं सिंधु सोवीरा ॥ ९७२ ॥ महुरा य सुरसेणा, पावा भंगी य मासपुरिवट्टा । सावत्थी य कुणाला, कोडीवरिसं च लाढा य ॥ ९७३ ॥ सेयवियाऽविय णगरी केततिअद्धं च आरियं भणितं । जत्थुप्पत्ति जिणाणं चक्कीणं रामकिण्हाणं ।। ९७४ ॥ આર્ય જનપદો અને તેમની મુખ્ય નગરીઓનાં નામ આ છે :
દેશ
રાજધાની
―
૩ – વંગ
૪ કલિંગ
૫
-
-
કાશી
કોશલ
Ε
૭
કુરુ ? – કુશાવર્ત
૯ — પાંચાલ
૧૦ – જાંગલ
૧૧ – સૌરાષ્ટ્ર
-
૧૨
વિદેહ
૧૩
૧૪
વત્સ
શાંડિલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
રાજગૃહ
ચંપા
તાપ્રલિમિ
કાંચનપુર
વારાણસી
સાકેત
ગજપુર
સૌરિક
કામ્પિલ્ય
અહિચ્છત્રા
દ્વારવતી
મિથિલા
કૌશામ્બી
નન્દિપુર
www.jainelibrary.org
