________________
અંગબાહ્ય આગમો ચંપા નગરી ધન-ધાન્યાદિ વડે સમૃદ્ધ અને મનુષ્યોથી ઘેરાયેલી હતી. સેંકડોહજારો હળ દ્વારા ત્યાં ખેતી કરવામાં આવતી હતી, ખેડૂતો પોતાના ખેતરોમાં શેરડી, જવ અને ચોખા વાવતા તથા ગાયો, ભેંસો અને બકરીઓ પાળતા. અહીંના લોકો આનંદ-પ્રમોદ માટે કૂકડા અને સાંઢ રાખતા. અહીં સુંદર આકારના ચૈત્યો તથા ગણિકા યુવતીઓના મહોલ્લાઓ હતા. લાંચ લેનારા, ખિસ્સાકાતરુઓ, ચોરો અને કોટવાળો (ખંડરખિ–દંડપાશિક)નો અહીં અભાવ હતો. શ્રમણોને યથેચ્છ ભિક્ષા મળી રહેતી. નટ, નર્તક, જલ્લ (દોરડા પર ખેલ કરનારા) મલ્લ, મૌષ્ટિક (મુષ્ટિથી લડનારા), વિદૂષક, કથાવાચક, પ્લવક (તરવૈયા), રાસગાયક, શુભાશુભ વર્તારા કરનારા, શંખ (વાંસ ઉપર ચડી ખેલ કરનારા), મંખ (ચિત્રો બતાવી ભિક્ષા માગનારા), તૂર વગાડનારા, તુંબવીણા વગાડનારા અને તાલ દઈ દઈ ખેલ કરનારા અહીં રહેતા હતા. આ નગરી બાગબગીચા, કૂવા, તળાવ, દીર્થિકા (વાવ) અને પાણીની પરબો વડે શોભતી હતી. નગરની ચારે તરફ ખાઈ અને કોટથી મંડિત હતી તથા ચક્ર, ગદા, મુસુંઢિ૧, ઉરોહ (છાતી પર ઘા કરવાનું હથિયાર), શતની તથા છિદ્રરહિત દરવાજાઓને કારણે તેમાં
(ઔ) (મૂળ) જિનેન્દ્રવિજયગણિ, હર્ષપુષ્યામૃત જૈનગ્રંથમાળા, લાખાબાવળ, શાંતિપુરી, સૌરાષ્ટ્ર,
૧૯૭૭. (અં) (મૂળ) રતનલાલ જોશી, અખિલ ભારતીય સાધુમાર્ગી જૈન સંસ્કૃતિ રક્ષક સંઘ, સૈલાના,
૧૯૮૦. (અ) હિંદી અનુવાદ સહિત–મધુકર મુનિ, છગનલાલ શાસ્ત્રી, આગમ પ્રકાશન સમિતિ, બાવર,
૧૯૮૨. "उपपतनं उपपातो-देवनारकजन्मसिद्धिगमनं च, अतस्तमधिकृत्य कृतमध्ययनमौपपातिकम्" (અભયદેવ, ઔપપાતિક-ટીકા)–અર્થાત દેવનારકજન્મ અને સિદ્ધિગમન વિશે લખવામાં આવેલું શાસ્ત્ર. આના પર જિનેશ્વરસૂરિના શિષ્ય ચન્દ્રકુલોત્પન્ન નવ અંગો પર વૃત્તિ લખનારા અભયદેવસૂરિએ પ્રાચીન ટીકાઓના આધારે ટીકા લખી છે, જેનું સંશોધન ગુજરાતની
પ્રાચીન રાજધાની અણહિલપુર પાટણના નિવાસી દ્રોણાચાર્યે કરેલ. ૧. તેનો આકાર શતક્ની જેવો જ હોય છે. પાયદળ સૈનિકો તેના વડે યુદ્ધ કરે છે. ૨. તેનો આકાર લાઠી જેવો હોય છે. તેમાં લોઢાના કાંટા જેવા ખીલા જડેલા હોય છે. તેના વડે એક જ
વખતે સો મનુષ્યોને મારી શકાય છે. મહાભારતમાં તેનો ઉલ્લેખ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
