Page Text
________________
આ ચાર ભાવની કે મેત્રી-પ્રમોદ-કાશ્ય-માધ્યસ્થ ભાવના
| બહેનશ્રી જ્યોત્ના પી. શાહ
सत्वेषु मैत्री गुणीषु प्रमोदं, સમભાવે - મિત્રભાવે જોવાથી મનમાં ઉચ્ચ क्लिष्टेषु जीवेषु कृपापरत्वम् । સંરકારો સ્થાપિત થતા જાય છે તથા નિમ્ન माध्यस्थ भावं विपरीत वृत्तौ, કક્ષાનાં વિચારો સદંતર નાશ પામે છે. આ सदा ममात्मा विदधातु देव॥ ભાવનાથી ઉત્પન્ન થતા સણો મનુષ્યને
હે દેવ! મારો આત્મા સદાને માટે બધા ઉત્તમ-સંસ્કારી બનાવે છે. જીવો સાથે મૈત્રી, ગુણીજીવો પ્રત્યે પ્રમોદ, દુ:ખી આપણે સુખ ઇચ્છીએ છીએ તેમ બધા જીવો. જીવો પ્રત્યે કરુણા અને વિપરીત વર્તન કરનારા સુખી થવાની જ ઇચ્છા રાખે છે. આત્મદ્રષ્ટિએ જીવો પ્રત્યે માધ્યસ્થ ભાવ ધારણ કરો. વિશુદ્ધ જોતાં દરેક જીવ એક સમાન જ આત્મસ્વરૂપ છે, એવી આ ભાવનાઓ ધ્યાનની પરંપરા-શ્રેણીઓને તેથી જેમાં જીવત્વ રહેલું છે તે બધાં પ્રત્યે મૈત્રી જોડનાર છે.
ભાવના રાખવી. આ ચાર સુંદર ભાવનાઓ આત્મધર્મની જેમ આપણે મિત્રના હંમેશા શુભચિંતક જ સિદ્ધિ માટે મનુષ્ય દીર્ઘ કાલ પર્યંત ચિત્તમાં રહીએ છીએ. સંકટ સમયે તેને મદદ કરીએ ધારણ કરવી જોઈએ. આ ભાવનાઓ સ્વ-પરને છીએ તેમ સર્વ જીવોનું હિત ચિંતવવું જોઈએ, સુખદાયી છે અને હૃદયમાં ધારણ કરવાથી તેમને મદદ કરવી જોઈએ તેમ જ સર્વ જીવો સુખી ધર્મધ્યાનને સદાને માટે ટકાવી રાખે છે. થાઓ, સર્વ જીવો નિરોગી બનો, સર્વ જીવોનું (૧) મૈત્રી ભાવના :
કલ્યાણ થાઓ, કોઈ દુ:ખી ન થાઓ, કોઈ જીવા સલ સત્ત્વવિષય સૈદ UિIો મૈત્રી પાપ ન કરો, સમગ્ર વિશ્વ દુઃખથી મુક્ત થાઓ - સર્વ જીવો પ્રત્યે સ્નેહના પરિણામ એ મૈત્રી - એમ મૈત્રી ભાવના ભાવવાથી ચિત્ત પ્રસન્નતા.
અનુભવે છે, મનની પવિત્રતામાં વૃદ્ધિ થાય છે સર્વ જીવો પ્રત્યે મૈત્રી ભાવના રાખવાથી. અને આત્મસ્વરૂપ પ્રાપ્ત થવાની યોગ્યતા વધે છે. નાત-જાત, ગરીબ-તવંગર, નાના-મોટા, ઊંચ- માટે પ્રત્યેક મનુષ્ય, જીવનની દરેક ક્ષણે જાગૃત નીચ, ધર્મ-વિધર્મ, રોગી-નિરોગી, નબળો- રહી નિરંતર સર્વ જીવો પ્રત્યે મૈત્રી ભાવના બળવાન, શત્રુ-મિત્ર કે સુખી-દુઃખી વગેરેના રાખવી. ભેદભાવ રહેતા નથી. તેથી કોઈ પણ જીવ પ્રત્યે (૨) પ્રમોદ ભાવના : " દ્વેષની-અણગમાની લાગણી કે વેર-વિરોધ રહેતા. गुणेषु पक्षपातो यः स प्रमोदः प्रकीतितः।
ગુણોનો પક્ષપાત કરવો અર્થાત્ બહુમાન સર્વ જીવોને આપણે આપણા આત્મા સમાન કરવું તે પ્રમોદ છે. એટલે કે માત્મવત્ સર્વભૂતેષ – માનવાથી આપણું દયા ધર્મમાં માનનારા, જ્ઞાનચક્ષુ ધરાવનારા, મન વધુ ને વધુ નિર્મળ બને છે. અન્ય જીવોને તપશ્ચર્યા કરનારા, ઇન્દ્રિયો પર વિજય પ્રાપ્ત
નથી, *
રજતજયંતી વર્ષ : ૨૫
તીર્થ-સૌરભ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001295 |
| Book Title | Tirth Saurabh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Atmanandji Maharaj |
| Publisher | Shrimad Rajchandra Sadhna Kendra Koba |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 202 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Devotion, & Articles |
| File Size | 6 MB |