________________
સંહાર
ભક્તકવિ નરસિંહ મહેતા, ભક્તકવયિત્રી મીરાંબાઈ, પરમ તત્ત્વજ્ઞ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી કે રમણ મહર્ષિ જેવા સંતો કે કેટલાંક મોટા ઉદ્યોગપતિઓ કે રાજાઓનું ચીલાચાલુ શિક્ષણ નહીંવત્ હતું. આમ છતાં કોઠાસૂઝ, અંતર્દાન, અનુભવજ્ઞાન, દિવ્યજ્ઞાન કે સરસ્વતીકૃપા થતાં તેઓએ જગતને આપેલી
જ્ઞાનની ભેટ અનુપમ અને અકલ્પનીય છે. ૧૫. ટૂર્તિ, તત્કાળ નિર્ણયશક્તિ, હાજરજવાબીપણું, દઢ સંકલ્પબળ,
સતત દીર્ઘકાલીન પરિશ્રમ, તત્પણ પ્રતિભાવ, કાર્યને તુરત જ હાથમાં લઈને પૂરું કરવું - આ બધાં ગુણો “ચારિત્ર'ની પરિપકવતા અને પ્રૌઢ વ્યક્તિત્વના સૂચક છે. કોઈ પણ ઉત્તમ
પદની પ્રાપ્તિમાં આવા સગુણો બહુ ઉપયોગી છે. * વિષમ વર્તમાનમાંથી ઉજ્જવળ ભાવિ પ્રત્યે ૧. આ યુગ કળીયુગ કહેવાય છે. ૨. અહીં જન્મ લેનાર મનુષ્યાત્માઓ પૂર્વ ભવના સારા સંસ્કારો
લઈને ઘણુંખરું અવતરતા નથી, જેથી શુભ સંસ્કારો ક્વચિત
જ જોવા મળે છે. ૩. મનુષ્ય જડ પદાર્થોના અન્વેષણમાં અને તેની પ્રાપ્તિ તથા
પરિચયમાં જ સમય વ્યતીત કરે છે. આ કારણથી તેની બુદ્ધિ પણ જડ જેવી (અબુધતાવાળી) તેમ જ સંવેદનશીલતાથી
રહિત થઈ ગઈ છે. ૪. તુચ્છ સ્વાર્થ ખાતર માત-પિતાને, પતિ-પત્નીને, સ્વજન
મિત્રોને અને રાષ્ટ્રને પણ છેતરવામાં કે તેનો વિશ્વાસઘાત
v s- ૨૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
