________________
(જીવન-વિજ્ઞાન ત્રીજા અને ચોથા ચરણ સન્મુખ એવા કેવળીને સિદ્ધદશા પ્રાપ્ત કરતા પહેલાં હોય છે. પખંડાગમ, ધવલા-જયધવલા, લબ્ધિસાર, ક્ષપણાસાર, ત્રિલોકસાર, ગોમ્મસાર, કર્મગ્રંથ વગેરે અનેક કરણાનુયોગના ગ્રંથો પ્રાકૃતમાં, સંસ્કૃતમાં અને લોકભાષામાં ઉપલબ્ધ છે. કરણાનુયોગમાં મુખ્યપણે આગમ-પ્રમાણ છે, યુક્તિ-પ્રમાણ નથી.
જૈનદર્શન કહે છે કે ભગવાન જગતને બતાવનારા છે, બનાવનારા નથી.
જેનો દ્વેષ ગયો હોય તેનો રાગ જાય કે ન પણ જાય, પરંતુ જેનો રાગ ગયો હોય તેનો દ્વેષ અવશ્ય જાય જ; એમ વીતરાગ ભગવાને કહ્યું છે. કષાયથી અનુરંજિત મન, વચન, કાયાના યોગોની પ્રવૃત્તિને લેશ્યા કહે છે. તેના છ પ્રકાર છે : (૧) કૃષ્ણ, (૨) નીલ, (૩) કાપોત, (૪) પીત, (૫) પદ્ય, (૬) શુક્લ. પહેલી ત્રણ ઉત્તરોત્તર ઘટતી અશુભ લેક્ષાઓ છે અને પાછળની ત્રણ ઉત્તરોત્તર વધતી શુભ લેશ્યાઓ છે. છઠ્ઠા દેવલોકથી ઉપર ફક્ત શુક્લ લેશ્યા હોય છે. અત્યારે નિકૃષ્ટ કાળ ચાલી રહ્યો છે. તેનાં બીજા નામ કળિકાળ, દુષમકાળ, વિષમકાળ, પંચમકાળ, અકાળ વગેરે છે.
i J. ૧૧૨ )
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
