________________
જીવન-વિજ્ઞાન
(ઇ) બુદ્ધિના પ્રભાવ વડે ભાષાજ્ઞાન, શાસ્ત્રજ્ઞાન, જ્યોતિષજ્ઞાન, મંત્રતંત્રજ્ઞાન, શિલ્પશાસ્ત્રજ્ઞાન, ન્યાયશાસ્ત્ર-વ્યાકરણશાસ્ત્ર, ચિકિત્સાશાસ્ત્ર-વક્તૃત્વકળા કે અર્વાચીન વિદ્યાઓના જ્ઞાનને મુખ્ય જ્ઞાન માની, તે બધા પ્રકારના જાણકારોને સાચા જ્ઞાની માની લેવારૂપ મોટી ભૂલ (શબ્દજ્ઞાનમૂઢતા). (ઈ) તથારૂપ સાચા જ્ઞાની ધર્માત્માઓ અને મહાન ઉપદેશકોની ન્યૂનતા તથા જે કોઈ વિરલ હોય તેને ઓળખવાની યોગ્યતાની ન્યૂનતા.
(ઉ) આ દર્શન પોતે જ સૂક્ષ્મ અને વૈજ્ઞાનિક હોવાથી તેને ખરેખર સમજવા અને પચાવવા માટે જરૂરી ઉત્કૃષ્ટતત્ત્વજિજ્ઞાસા, મહાજ્ઞાની-નિઃસ્પૃહી સદ્ગુરુના સમાગમસેવા-બોધ અને અનુગ્રહ, વિશાળ-મધ્યસ્થ અનેકાંતગુણગ્રાહક દૃષ્ટિ, નિરંતર ઉદ્યમશીલતા, અંતરંગ વૈરાગ્ય, શાંત-પવિત્ર ધર્મસ્થાનકોમાં વિવેક-જાગૃતિ-ખંતપૂર્વકની સાધના – આ બધા ઉપયોગી, ઉપકારક અને અનિવાર્ય સાધનોની અત્યંત દુર્લભતા.
(ઊ) ૫૨માર્થધર્મને પામવાની સમુચ્ચય યોગ્યતાની (બોધિદુર્લભપણાને લીધે) ન્યૂનતા.
(એ) પંચમકાળ કે કળિકાળના પ્રભાવમાં તણાઈ જવું.
Jain Education International
---પર
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
