________________
{ જીવત-વિજ્ઞાન છે ૧. પોતાની સાધના શ્રીસરુની આજ્ઞા પ્રમાણે વધારતા જાય
છે, પરંતુ હજુ મોહગ્રંથિનો ભેદ થયો નથી. આવી સ્થિતિમાં સ્વદશાની વૃદ્ધિ માટે અને જગતના જીવોની સામાજિક, નૈતિક અને ભક્તિ-વૈરાગ્ય વિષયક દશાની વૃદ્ધિ થાય તે અર્થે તેમની સાધના હોય છે. મોહગ્રંથિનો ભેદ થતાં પોતાને પ્રાપ્ત થયેલ અપરોક્ષ અનુભૂતિના આનંદની સહજ અભિવ્યક્તિરૂપ, જેમાં દિવ્ય
જ્ઞાન-આનંદની વૃદ્ધિની મુખ્યતા હોય છે. ૩. મોહગ્રંથિના ભેદ પછી પણ આગળની ઊંડી ચિંતનદશા -
સવિકલ્પ સમાધિમાંથી ઉદ્ભવેલો હોય છે. આ બોધ ઘણુંખરું મધ્યમ કે વિસ્તૃત હોય છે અને મોક્ષમાર્ગના વિવિધ સાધનો, દશાઓ, અનુષ્ઠાન, વિધિઓ કે સગુણસંપન્નતાની વ્યાવહારિક શ્રેણિઓ ઉપર પ્રકાશ પાડે છે. સાતિશય, નિર્વિકલ્પ, આત્માનુભૂતિમાંથી બહાર આવીને આલેખાયેલો હોય તેવો. આવો બોધ જ્ઞાન-ધ્યાન-સંયમસમાધિની સાધના વધારવા માટે અત્યંત પ્રબળ અને વીર્ષોલ્લાસપૂર્વકનો હોય છે; જે ઉત્તમ મુમુક્ષુઓ કે જ્ઞાનીજનોના હદય પર અભૂતપૂર્વ અસર કરીને તેમની સૂક્ષ્મ અને રહસ્યમય મોક્ષસાધનાને આત્યંતિક બળ પૂરું પાડીને, જાણે કે તેમને નિર્વિકલ્પ-સમાધિ-પ્રાપ્તિની દિશામાં જોરદાર ધક્કો મારનારો
નીવડે છે. ૫. છેલ્લો બોધ તે કેવલ્યની પૂર્ણ દશા પ્રાપ્ત થયા પછી, વિના
ઇચ્છા કે પ્રયત્ન, ઉત્તમ ભવ્ય સાધકોના પરમ કલ્યાણ અર્થે
J-
૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
