________________
(જીવન-વિજ્ઞાન ) સર્વ્યવહારને સ્વીકારતા નથી. દ્રવ્યાનુયોગ સિવાયના અન્ય અનુયોગો (શાસ્ત્રો)ની અરુચિ હોવાથી તેઓને સાચી આધ્યાત્મિક્તાની પ્રાપ્તિ
થતી નથી. • જીવના વિકાસમાં ઇન્દ્રિઓનો ક્રમ નીચે પ્રમાણે હોય છે :
પ્રથમ સ્પર્શેન્દ્રિય, પછી રસનેન્દ્રિય, ઘ્રાણેન્દ્રિય, ચક્ષુ-ઇન્દ્રિય અને કર્મેન્દ્રિય. રાગ-દ્વેષ રહિત પરિણતિનું નામ ભાવ-અધ્યાત્મ છે. તેનો મહિમા અને પ્રાપ્તિનો ક્રમ જેમાં છે તેવાં શાસ્ત્રોને આધ્યાત્મિક શાસ્ત્રો કહે છે. તેમાં જેને સાચી રુચિ હોય તે ખરા જિજ્ઞાસુ છે. શિષ્યની બુદ્ધિની શ્રેણીઓ ત્રણ કહી છે : (૧) કુશાગ્ર, (૨) મધ્યમ અને (૩) હીન. તેને અનુરૂપ તે તત્ત્વને સમજીને, પોતાની યોગ્યતા મુજબ ગ્રહણ કરી શકે છે. મિથ્યાત્વ(અજ્ઞાન)ને મોળું પાડવા માટે “જગતના કોઈ પદાર્થનો હું માલિક નથીએમ ભાવવું અને તેને અનુરૂપ વર્તન કરવું. નયનું સાચું જ્ઞાન જેને પ્રાપ્ત થાય છે તેને વિરોધ આવતો નથી. જે ફક્ત શબ્દને જ પકડીને ચાલે છે તેનું જ્ઞાન સમ્યકુ
થતું નથી. • કોઈ ક્રોધ કરે ત્યારે તેનાં પરિણામ ખરાબ થયાં, તે કર્મને
તાબે થઈ ગયો, તેમાં આપણું શું બગડ્યું? – એમ વિચારી ક્ષોભિત ન થવું.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
