________________
ચૌદ ગુણસ્થાન
૩. આજવ: “જ' એટલે વક્તારહિત સરળ પરિણામી જીવ. તેના ભાવને અથવા કર્મને આર્જવ કહ્યું છે. ટૂંકમાં જીવને સરળ આત્મપરિણામ એ આર્જવ કહેવાય.
૪. મુક્તિ: છૂટવું કે છોડવું તે મુક્તિ. અર્થાત્ બાહ્ય અનિત્ય, પદાર્થોની અને અભ્યન્તર ક્રોધાદિ ભાવેની તૃષ્ણને છેદ કરવા રૂપ, લભ-ત્યાગ તે મુક્તિ કહેવાય.
૫. ત૫ : જેનાથી શરીરની ધાતુઓ અથવા જ્ઞાનાવ. આદિ. કર્મો તપે તે તપ કહેવાય. જે અનશનાદિ ૬ બાહ્ય અને પ્રાયશ્ચિત્તાદિ. ૬ અભ્યન્તર એમ ૧૨ રૂપે કહ્યો છે.
૬. સંયમ : આશ્રવની વિરતિ–ન કર્મબન્ધ અટકાવે તે.. ૭. સત્યઃ મૃષાવાદના ત્યાગથી ઉત્પન્ન થતે મનાદિને શુભ યોગ..
૮. શૌચ : દ્રવ્યથી સ્પંડિલાદિ જતાં કરવું પડે છે અને ભાવથી. સંયમમાં નિર્મળતા (નિરતિચારપણું).
૯. આકિચન્ય: શરીર અને ધર્મોપકરણમાં પણ મમત્વને
૧
૧૨ના વિનિ
અલાવ,
૧૦. બ્રહ્મચર્ય : નવ પ્રકારની બ્રહ્મચર્ય—વાડના પાલનપૂર્વકને, સ્પર્શનેન્દ્રિય સંયમ.
આ ૧૦ પ્રકારમાં યતિધર્મ કહેવાય છે.
૧૭. પ્રકારે સંયમ : મનાદિ ૩ ચેગ ધશ (સં) આત્મરક્ષાને યત્ન (યમ) કર તે સંયમ.
૫ આશ્રવનિરોધ ૫ ઈન્દ્રિયનિગ્રહ ૪ કષાય-જય ૩ દંડવિરતિ
૧૭
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
