________________
: ૫૦ :
નિહ્નવવાદ : યોગદ્વાહી મુનિઓ તથા અન્ય મુનિએ દિવસના પરિ. શ્રમથી સંયમ-માર્ગમાં ઉપકારી દેહને વિશ્રામ આપવા ગ- નિદ્રા સુખને અનુભવતા હતા. રાત્રિના બનાવની કોઈને કલ્પના પણ ન હતી. દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થવાની સાથે જ આચાર્યશ્રીના આત્માને વિચાર આવ્યો કે હું અહિં કઈ ગતિમાંથી? કઈ સ્થિતિમાંથી? કયા સુકૃતના સેવનથી ઉત્પન્ન થયે છું? ઉપગ મૂકવાથી જણાયું કે “અહા! હું જે સ્થાનથી અહિં આવ્યા છું ત્યાં કેવી પરિસ્થિતિ છે ! મારા અભાવે ત્યાં કેટલી બધી અડચણે થવા સંભવ છે ! સાધુઓને આગાઢ એગ ચાલે છે, તે હજુ પૂર્ણ થયા નથી. શાસ્ત્રની એવી આજ્ઞા છે કે તે પૂર્ણ કરવા જ જોઈએ. મારા સિવાય ત્યાં અન્ય કોઈ ગાદ્વહન કરાવી શકે ને વાચના આપી શકે તેવા આચાર્ય નથી. જે સાધુઓને વેગ અપૂર્ણ રહેશે તો તેઓ ઘણે જ કલેશ અનુભવશે, તેઓના આત્માને દુઃખ થશે, ને શાસ્ત્રજ્ઞા ન પળાયાથી ઘણે જ અનર્થ થશે.
છતાં હજુ કાંઈ બગડી ગયું નથી. હજુ કઈ મુનિઓ વવા માટે તે કુમારે ૩૨ સ્વરૂપવતી સુન્દરીઓ, મોટી મહેલાત, અઢળક સસ્પત્તિ વગેરે ભોગવિલાસ છોડી દીધા હતા અને સંયમ માર્ગ સ્વીકાર્યો હતે. સંયમ જીવનમાં પણ કષ્ટપૂર્ણ ક્રિયાઓ કરી તે વિમાન મેળવ્યું હતું. તે વિમાનનું ખાસ વર્ણન કે સ્વરૂપ કઈ સ્થળે જોવામાં આવતું નથી. ફક્ત કહેવાય છે કે-ઓસવાલજ્ઞાતીય શ્રાવક ધરણે સ્વાનમાં નલિની ગુમ વિમાન જેવું હતું, ને તે પ્રમાણે વિમાનને જ આકારનું રાણકપુરછમાં ૧૪૪૪ સ્તંભની ભૂલભૂલામણું ને નકસીદાર ચોવીશ રંગમંડપથી સુશોભિત બે માળનું ચતુર્મુખ–લેયદીપક નામે-શ્રી આદિનાથ પ્રભુનું વિશાળ મન્દિર બંધાવ્યું, જે હાલ પણ વિદ્યમાન છે. કહેવાય છે કે રાણકપુર જેવી બાંધણી બીજે કોઈ સ્થળે નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org