________________
શ્રી રાજચંદ્રની જીવનયાત્રા
પૂર્વકર્મનો જ દોષ છે. . . . હું સંસારથી લેશ પણ રાગસંયુક્ત નથી, છતાં તેને જ ભોગવું છું. કાંઈ મેં ત્યાખ્યું નથી. . . . અત્યારે હું કોણ છું તેનું મને પૂર્ણ ભાન નથી. . . . હે જીવ ! તું ભૂલ મા. સુખ અંતરમાં છે, તે બહાર શોધવાથી નહિ મળે. . . . અંતરની સ્થિતિ થવા માટે બાહ્ય પદાર્થો સંબંધીનું . આશ્ચર્ય ભૂલ.”
પરંતુ આ આત્મમંથનની સાથે સાથે ત્યાગ, વૈરાગ્ય તથા તવજિજ્ઞાસા પણ તેમનામાં એટલા જ જોરથી જાગ્રત થતાં જાય છે. તે જ વર્ષના એક પત્રમાં તે લખે છે :
એક ભવ જે આત્માનું રૂડું થાય તેમ વ્યતીત કરવામાં જશે, તો અનંતભવનું સાટું વળી રહેશે એમ હું સમજ્યો છું. અને તેમ કરવામાં જ મારી પ્રવૃત્તિ છે. એ મહાબંધનથી રહિત થવામાં જે જે સાધનપદાર્થ શ્રેષ્ઠ લાગે તે ગ્રહવા, એ જ (મારી) માન્યતા છે. તે પછી તે માટે જગતની અનુકૂળતા–પ્રતિકુળતા શું જેવી ? તે ગમે તેમ બોલો પણ આમા જે બંધનરહિત થતો હોય, તો તેમ કરી લેવું, એટલે કીર્તિ અપકીર્તિથી સદાકાળને માટે રહિત થઈ શકાશે. અત્યારે એ વગેરે એમના પક્ષના લોકોનો જે વિચારે મારે માટે પ્રવર્તે છે, તે મને ધ્યાનમાં મૃત છે, પણ વિસ્મૃત કરવા એ જ શ્રેયસ્કર છે. તમે નિર્ભય રહેજે. મારે માટે કઈ કંઈ કહે તે સાંભળી મૌન રહેજો. . . .
. . આ તમારા “માનેલા મુરબી” માટે કોઈપણ પ્રકારે હશેક કરશે નહિ. તેની ઇચ્છા સંકલ્પવિકલ્પથી રહિત થવાની જ છે. તેને અને આ વિચિત્ર જગતને કંઈ લાગતુંવળગતું નથી કે લેવાદેવા નથી. એટલે તેમાંથી તેને માટે ગમે તે વિચારો બંધાય કે બેલાય, તે ભણે હવે જવા ઈચ્છા નથી. . . . જગતમાંથી જે પરમાણુ પૂર્વકાળે ભેળાં કર્યાં છે, તે હળવે હળવે તેને આપી દઈ,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
