________________
૧૧ ૨૧ ૨૧ ૨૨૧ ૨ ૧
કંર ક્રૂર પૂર કંમ્પૂરું વાસ
૧૧ ૨૧ ૨૧ ૧૧૨૧
૨ ૧
નવ ચીરે હીર ખેંચલીય ચોલ
૨૨૧ ૨૧ ૨૨૧ ૨૧
સિંગાર સાર કુકર્મી રોલ
૧૦
અહીં પ્રત્યેક ચરણની ૧૬ માત્રા પ્રત્યેક ચરણને અંતે “જ” ગણ છે. પહેલાબીજા અને ત્રીજા-ચોથા ચરણાન્ત પ્રાસ મળે છે.
હાટકી છંદ
‘હાટકી’ છંદ એ ‘મરહકા’ તરીકે પણ ઓળખાયો છે. (જુઓ : ‘ગુજરાતી સાહિત્યનો ઇતિહાસ' ગ્રંથ-૧, પ્રકા. ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ. પૃ. ૨૩૨.) ‘બૃહદ્ પિંગલ’માં ‘મરટ્ઠા’ છંદનું બંધારણ આ પ્રમાણે છે :
૨૧૧ ૧૧૨૧૧
ગ્રીષમ વ૨સાલઉ
ચરણની કુલ માત્રા ૨૯ છે. ૧૦, ૮, ૧૧ માત્રાએ યતિ. ૭ તાલ છે. અહીં દોહરાનો અંત્ય ખંડ ગાલ અંતે આવે છે. ચાર ચરણનો છંદ. દા દાદા દાદા દાદા દાદા દાદા = ૨૯ માત્રા
દાદા દાદા ગાલ
૧૧
૧૦-
८
૨૪
૧૧૨ ૨ ૧ ૧૨૧
૧૧ ૧૧૨
૨૧૧૧૧૨
સરખી જોડ સરેખ = ૨૯ માત્રા
આવી મનિ હરખી કૌતુક નિરખી
= ૧૬ માત્રા
૧૦
૨ ૨ ૧ ૧ ૧૧૨
લક્ષ્મી જિમ કુંમરી
૧૩૮ / સહજસુંદરસ્કૃત ગુણરત્નાકરછંદ
Jain Education International
= ૧૬ માત્રા ('કંચલીય'માં 'ક'નું
ઉચ્ચારણ કોમળ કરતાં હૂઁસ્વ)
= ૧૬ માત્રા
૨ ૧ ૧ ૧ ૧ ૨
ભોગિણિ ભમરી
·C.
૧૧
૨૧૧૨૧૧
૨ ૨ ૧ ૧ ૧૧૨૧
રંગરસાલઉ સીઆલઉ સવિશેષ
----
For Private & Personal Use Only
--
૧૧
૧૧૨૧ ૧ ૧૧૨૧
અમરીનઉ અવતાર
= ૨૯ માત્રા
- ૨૯ માત્રા
www.jainelibrary.org
