________________
સિદ્ધસેન શતક [] ૬૧
૨૨
પ્રભુ સિવાય બીજે કયાંય મન નહિ કરે
यदि वा कुशलोच्चलं मनो,
यदि वा दुःखनिपातकातरम्। न भवन्तमतीत्य रंस्यते,
કુળમmો દિ ન વગેરે બનઃTI (૪.૨) સ્વનું કલ્યાણ સાધવાને આતુર હોય એવું અથવા તો દુઃખથી પીડિત હોય એવું કોઈ પણ હૃદય હે પ્રભુ! તમારા સિવાય બીજે કયાંય જઈને ઠરવાનું નથી. જે વ્યક્તિ ગુણથી આકર્ષાતો હોય તે કદી ઠગાતો નથી.
માનવી પોતાનાથી વધુ ઉચ્ચ કે વધુ સમર્થ પ્રત્યે ખેંચાયા વિના રહેતો નથી. ઉપાસ્ય વ્યક્તિની પસંદગી ભલે વ્યક્તિની પોતાની કક્ષા પ્રમાણે હોય, પરંતુ ઉપાસનાની ભાવના પાછળનું પ્રેરકબળ ક્યું ? શ્રી સિદ્ધસેનની દૃષ્ટિએ ઉપાસક બે જ હેતુથી ઉપાસના માટે તત્પર થતો હોય છે : એક, પોતાનું શ્રેય સાધવાની, આધ્યાત્મિક વિકાસ કરવાની આકાંક્ષા. બે, પોતાના દુઃખથી મુક્ત થવાની, અર્થાત્ બાહ્ય પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિઓમાંથી છૂટકારો પામવાની આકાંક્ષા. આ બેમાંથી જ કોઈ એક આકાંક્ષાનો પ્રેર્યો માનવી કોઈ સમર્થના શરણે જવાનું વિચારે.
શ્રી દિવાકરજી કહે છે કે બેમાંથી ગમે તે જરૂરિયાત ધરાવતો માનવી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
