________________
સિદ્ધસેન શતક [] ૫૩
૧૮
મુકિતનો માર્ગ न दुःखसुखकल्पनामलिनमानसः सिध्यति,
न चागमसदादरो न च पदार्थभक्तीश्वरः । न शून्यघटितस्मृतिर्न शयनोदरस्थोऽपि वा',
યથાસ્થિ ન તત: પરં હિત પરીક્ષÉર્મન્યતા (રૂ.૨૦)
સુખ-દુઃખના વિકલ્પોથી લુષિતચિત્તવાળો મુક્તિ ન મેળવી શકે. આગમશાસ્ત્ર પર અતિ આદર રાખવાથી પણ મુક્તિ મળતી નથી. પદાર્થોના ભેદ-પ્રભેદોને સારી રીતે જાણી લેવાથી પણ મુક્તિ મળતી નથી. પોતાની સ્મૃતિને શુન્યમાં સ્થાપિત કરવાથી પણ મોક્ષ નથી. આ બધી ઝંઝટ છોડી પથારીમાં પડયા રહેવાથી પણ મુક્તિ મળી શકતી નથી. હે પ્રભુ! તમે જે ઉપાય કહ્યો છે તે સિવાય બીજા કોઈ ઉપાયે મુક્તિ મળી શકે નહિ એ વાત હિતપરીક્ષક માનવીઓને બરાબર સમજાય છે.
મોક્ષના ઉપાય તરીકે જાણીતાં કેટલાંક સાધનોનો અહીં સંક્ષેપમાં ઉલ્લેખ થયો છે. “સંસાર દુઃખમય છે, મોક્ષ એ જ સાચું સુખ છે'-આ પ્રકારનું ચિંતન કર્યા કરવાથી મોક્ષ નથી મળતો. આગમો-શાસ્ત્રો પર શ્રદ્ધા અને તેના પાઠ કર્યા કરવાથી મોક્ષ નથી થતો. પદાર્થોના ભેદ – પ્રભેદોની છે. °સ્થો ન વા - મુદ્રિત પાઠ
F-5
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org