________________
૫૨ ] સિદ્ધસેન શતક
અનાજમાંથી ખોરાક, ખોરાકમાંથી મળ, મળમાંથી ખાતર, ખાતરમાંથી ફરી અનાજમાં થતું પરિવર્તન એ ઉત્પત્તિ-વિનાશની ઘટમાળનું આપણું પરિચિત ઉદાહરણ છે. આમાં જેને નાશ કહીએ છીએ તે પોતે હકીકતમાં નવા રૂપે ઉત્પત્તિ છે.
અટપટી લાગતી આ વાતો અનેકાંતવાદીને જરાય અટપટી લાગતી નથી. ભગવાન મહાવીરે વિરોધાભાસોના ઉકેલ માટે અનેકાંત દૃષ્ટિની ચાવી આપી છે. શ્રી દિવાકરજીએ અહીં દેખીતા વિરોધાભાસી વિધાનો સામસામા મૂકીને વાચકને ચમકાવી અનેકાંતવાદ-સ્યાદ્વાદની ઉપસ્થિતિને ઇંગિતથી સૂચવી છે. વ્યંજનાનો અહીં સુંદર પ્રયોગ થયો છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
