________________
૨૪ [] સિદ્ધસેન શતક
ભગવાન આવી ગ્રન્થિઓથી મુક્ત છે એ તો એમનું તાણમુક્ત સહજ સ્થિતિમાં રહેલું શરીર અને તેમની પ્રસન્ન-પ્રશાંત-પવિત્ર મુખમુદ્રા જ કહી આપે છે. ભગવાન મહાવીરનું રક્ત સફેદ રંગનું હતું એમ કહેવાય છે. એ કથન રૂપક હોય તોય ભગવાનના કરુણાસભર અને ક્ષમાશીલ વ્યક્તિત્વની છાયા જનમાનસ ૫૨ કેવી હતી તેનું પ્રતિબિંબ તો એમાં સારી રીતે ઝીલાયું છે જ. આ બધાંથી ચડી જાય એવી તેમની અનુકંપાસભર વાણી – આટલું જ શું ભગવાનને સર્વશ-ગુરૂ-માર્ગદર્શક તરીકે ઓળખાવવા માટે પૂરતું નથી ? આવી વસ્તુઓ જેના હૃદયમાં ભગવાન માટે પૂજ્યભાવ જગાવી ન શકતી હોય તેવી વ્યક્તિ ‘મનુષ્ય’ નામને લાયક જ નથી !
આ ઉદ્ગાર કવિહૃદયની સંવેદનામાંથી જન્મેલો છે. માનવવિકાસની પરાકાષ્ઠા એટલે મનની નિર્મળ-નિર્વિકાર-શાંત-સહજ વહેતી ધારા, અને એના સ્વાભાવિક પરિણામ રૂપે પ્રગટ થતી શરીર અને વાણીની તાણ વિનાની ગતિ-વિધિ. આ સ્થિતિને ઓળખી-આવકારી ન શકે તે માનવી વિકાસને નીચલે પગથિયે જ ઊભેલો હોય, એ હજી પૂરો ‘માણસ નથી બન્યો એમ જ માનવું રહ્યું!
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
