________________
સિદ્ધસેન શતક [[] ૯
ફલિત થાય છે. અમુક ગ્રન્થો દિવાકરજીનું ખરું નામ કુમુદચંદ્ર હતું એમ પણ નોંધે છે.
જુદા જુદા આધારગ્રન્થોમાં આપેલા પ્રસંગો પરથી પં. સુખલાલજીએ જે વિગતો તારવી છે તે જોઈએ :
૧.
૨.
૩.
૪.
૫.
વિદ્વત્તાનું ચડિયાતાપણું ન છતાં સમયસૂચકતા, ગંભીરતા અને ત્યાગના બળે વૃદ્ધવાદીએ એકવચની અને મહાવિદ્વાન સિદ્ધસેનને આકર્ષ્યા અને શિષ્ય બનાવ્યા.
૬.
દક્ષિણ હિંદુસ્થાનમાં પૈઠણથી ઉત્તર હિંદુસ્થાનમાં ઉજ્જૈની સુધીનું વિહાર ક્ષેત્ર, જેમાં ભરૂચ પ્રધાનપદ ભોગવે છે.
વિક્રમાદિત્ય ઉપાધિ ધારણ કરનાર ઉજ્જૈનીના કે કોઈ બીજા રાજા સાથે સિદ્ધસેનનો ગાઢ સંબંધ, જેમાં ધર્મપ્રચાર અને ધર્મરક્ષા માટે સિદ્ધસેન રાજાશ્રય લે છે અને શત્રુભયનિવારણ માટે રાજા સિદ્ધસેનનો આશ્રય લે છે.
પ્રાકૃત આગમને સંસ્કૃતમાં ઉતારવાનો દિવાકરનો સૌથી પહેલાં થયેલો વિચાર અને તેને પરિણામે રૂઢ સંઘ તરફ્થી સહેવી પડેલી સખત
સજા.
દિવાકરનું સંસ્કૃત વિષયક પાંડિત્ય અને તેમના દ્વારા સંસ્કૃત ગ્રંથોનું રચાયું.
દિવાકરનું રાજસત્કારમાં લોભાઈ સાધુધર્મથી શિથિલ થવું અને ફરી ગુરુ દ્વારા સાવધ થઈ જવું.
૭. દક્ષિણ દેશમાં દિવાકરનું સ્વર્ગવાસી થવું.
(સન્મતિ પ્રકરણ, પ્રસ્તાવના, પૃ.૮૮
દિવાકરજીના જીવનના મુખ્ય પ્રસંગો આમાં આવી જાય છે અને એમાં જ તેમના વ્યક્તિત્વની ઓળખ પણ છતી થાય છે.
શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિની કૃતિઓ પર Ph.D. ની પદવી પ્રાપ્ત કરનાર શ્રી પિનાકિન દવે ‘દ્વાત્રિંશદ્વાત્રિંશિકા’ના ઉપોદ્ઘાતમાં લખે છે : “....ઈતિહાસ
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
