________________
૮ [ સિદ્ધસેન શતક
રાજા વિક્રમની પ્રશંસા કરી. રાજાએ તેમને ત્યાં રાખ્યા. ઉજ્જયિનીના કુઇંગેશ્વર મહાદેવના મંદિરમાં જવાનું થતાં સિદ્ધસેનસૂરિ અંદર ન ગયા. રાજાએ તેમને તેનું કારણ પૂછયું. સિદ્ધસેને કહ્યું: “આ દેવ મારા નમસ્કારને સહન કરી શકે તેમ નથી.” રાજાએ કહ્યું : “તમે નમન કરો, શું થાય છે તે મારે જોવું છે.”
સિદ્ધસેને બત્રીસીઓ દ્વારા સ્તુતિ શરૂ કરી. “કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્રની ૧૧મી ગાથા બોલતાં ધરણેન્દ્રના પ્રભાવે શિવલિંગમાંથી પ્રથમ ધૂમાડો પછી
જ્વાળાઓ અને અંતે શ્રી પાર્શ્વનાથની પ્રતિમા પ્રગટ થઈ. આ બનાવથી રાજા પ્રતિબોધ પામ્યો. જૈન શાસનની પ્રભાવના થઈ. સંઘે બાકીના પાંચ વર્ષ માફ કરી શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિને પાછા મૂળ પદ પર સ્થાપ્યા.
એક વાર દિવાકરજી ભરૂચની પાસે એક ટેકરી ઉપર હતા ત્યારે કેટલાક ગોવાળો તેમની પાસે આવ્યા અને ધર્મ સાંભળવાની ઈચ્છા દર્શાવી. દિવાકરજીએ પ્રાકૃત ભાષામાં એક “રાસો' બનાવી તાલ સાથે ગાઈને બોધ આપ્યો. પ્રસન્ન થયેલા ગોવાળોએ તે ઠેકાણે “તાલરાસક' નામનું ગામ વસાવ્યું. .
ભરૂચમાં ધનંજય નામનો રાજા હતો. તેના ઉપર દુશ્મનો ચડી આવ્યા. રાજા ડરીને દિવાકરજીને શરણે ગયો. દિવાકરજીએ સરસવના દાણામાંથી સૈન્ય ઉત્પન્ન કર્યું. તેની મદદથી રાજાએ શત્રુઓને પરાસ્ત કર્યા.
કાળક્રમે શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિ દક્ષિણાપથમાં પ્રતિષ્ઠાનપુર (પૈઠણ) આવ્યા અને ત્યાં અનશનપૂર્વક સ્વર્ગવાસી થયા.
અન્ય કથાગ્રન્થોમાં શ્રી સિદ્ધસેનસૂરિની કથામાં નાના-મોટા ફેરફાર જોવા મળે છે. આ વિગતોના સ્રોતરૂપ ગ્રન્થો વિક્રમની તેરમી સદીથી પંદરમી સદીના પ્રારંભ જેટલા જૂના છે. વિ.સં. ૬૬૬માં રચાયેલા વિશેષાવશ્યક ભાષ્ય'માં શ્રી જિનભદ્રગણીએ શ્રી સિદ્ધસેનના અમુક વિચારોની સમાલોચના કરી છે. તે જોતાં સિદ્ધસેનસૂરિ તેમનાથી પૂર્વવર્તી ઠરે છે. આમ તેમનો સત્તાસમય ઓછામાં ઓછો વિક્રમની ચોથી-પાંચમી શતાબ્દી જેટલો સહેજે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
