Siddhsen Shatak

SR No.: 001182
Original Sutra Author: Siddhasen Divakarsuri
Author: Bhuvanchandra
Publisher: Jain Sahitya Academy
Publication Year: 2000
Total Pages: 256
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Philosophy, & Worship
File Size: 8 MB

Page 35

૬ [] સિદ્ધસેન શતક
આ સમય હિંદુસ્થાનના ઈતિહાસમાં ગુપ્તયુગ તરીકે જાણીતો છે. આ યુગ સંસ્કૃતભાષાના પુનરુત્થાનનો પણ છે. શ્રી સિદ્ધસેનની સંસ્કૃતપ્રીતિ સાથે આ મુદ્દો પણ બરાબર મેળ ખાય છે.
શ્રી પ્રભાચંદ્રસૂરિ કૃત ‘પ્રભાવક ચરિત્ર' અનુસાર શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરનો વૃત્તાંત ટૂંકમાં આ પ્રમાણે છે :
ઉજ્જયિની નગરીના, કાત્યાયન ગોત્રના બ્રાહ્મણ દેવર્ષિ પિતા અને દેવશ્રી માતાનો પુત્ર સિદ્ધસેન વાદ કરવાની ઈચ્છાથી શ્રી વૃદ્ધવાદીદેવસૂરિને શોધતાં શોધતાં એક વાર વનમાં એક સાધુને મળે છે અને તેમને ‘વૃદ્ધવાદીદેવસૂરિ કયાં છે ?’ તે પૂછે છે. સાધુએ કહ્યું : ‘હું જ વૃદ્ધવાદી છું.’ સિદ્ધસેને તેમને વાદમાં ઊતરવાનું આહ્વાન આપ્યું. સૂરિએ તેને રાજસભામાં વિદ્વાન પંડિતોની સાક્ષીએ વાદ કરવાનું કહ્યું, પણ સિદ્ધસેને ત્યાં ને ત્યાં વાદ કરવાનો આગ્રહ છોડચો નહિ અને ગાયો ચરાવતા ગોવાળિયાઓને મધ્યસ્થ રાખી વાદ શરૂ કર્યો. જગતમાં કોઈ સર્વશ હોઈ ન શકે એવો પોતાનો મત તેણે તર્કોયુક્તિઓ દ્વારા સ્થાપ્યો. વૃદ્ધવાદીએ ગોવાળોને પૂછ્યું : ‘તમે આ વિદ્વાનનું કહેવું કંઈ સમજ્યા ?' ગોવાળોએ કહ્યું : ‘પારસી લોકો જેવું બોલે છે તે કાંથી સમજાય ?' વૃદ્ધવાદીએ કહ્યું : ‘આનું કહેવું એમ છે કે દુનિયામાં ‘જિન’ નથી. શું આ સાચું છે ? તે તમે કહો ?' ગોવાળિયા તરત બોલ્યાઃ ‘આ બ્રાહ્મણ ખોટું બોલે છે, અમે મંદિરમાં જિનને જોયા છે.' આ રીતે સિદ્ધસેનને ભોંઠો પાડયા બાદ વૃદ્ધવાદીદેવસૂરિએ સિદ્ધસેનના મતનું યુક્તિઓ દ્વારા ખંડન કર્યું અને સર્વજ્ઞનું અસ્તિત્વ સિદ્ધ કર્યું. સિદ્ધસેને પોતાની હાર સ્વીકારી લીધી અને પોતાની પ્રતિજ્ઞા હતી તે પ્રમાણે તે વૃદ્ધવાદીનો શિષ્ય
થયો .
શ્રી સિદ્ધસેનને રાજા વિક્રમ સાથે પરિચય થયો. વળી ચિત્રકૂટમાં એક થાંભલામાંથી મળેલા જૂના પુસ્તકમાંથી તેમને સુવર્ણ સિદ્ધિયોગ અને સર્પપમંત્ર મળ્યો. કર્મા૨પુ૨ ઉપર કોઈ બીજા રાજાએ ચડાઈ કરી ત્યારે ત્યાંના દેવપાળ રાજાને પોતાની વિદ્યાથી મદદ કરી અને વિજય અપાવ્યો. ભયરૂપી અંધકાર દૂર કર્યો તે ઉ૫૨થી રાજાએ તેમને ‘દિવાકર’ એટલે સૂર્ય એવી પદવી આપી.