Siddhsen Shatak

SR No.: 001182
Original Sutra Author: Siddhasen Divakarsuri
Author: Bhuvanchandra
Publisher: Jain Sahitya Academy
Publication Year: 2000
Total Pages: 256
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Philosophy, & Worship
File Size: 8 MB

Page 33

૪ [] સિદ્ધસેન શતક
પરાજય થયો છે તેની લોકોને ખબર નથી. પરંતુ સત્યપ્રતિજ્ઞાવાળા સિદ્ધસેન ગુરુચરણે સમર્પિત થઈ જાય છે. જૈન ધર્મનો ઊંડો અભ્યાસ તેમણે સ્વાભાવિક રીતે જ તે પછી કર્યો. જૈન તત્ત્વવિચાર અને જૈન સાધનામાર્ગના અભ્યાસ પછી સિદ્ધસેન મુનિ તેના પ્રેમી અને ભક્ત બની ગયા. ભગવાન મહાવીરને સાચા આપ્તપુરુષ-માર્ગદર્શક તરીકે સ્વીકારનાર સિદ્ધસેનને ભગવાનની જ અવહેલનાના અપરાધ બદલ સંઘ તરફથી આકરામાં આકરો દંડ સહેવાનો વારો આવ્યો. તે સમયે વિતર્ગનું વલણ સંસ્કૃત ભાષા તરફ વધ્યું હતું. જૈન ધર્મના મુખ્ય ગ્રંથો પ્રાકૃત ભાષામાં એટલે કે લોકભાષામાં છે. બ્રાહ્મણ જાતિના સંસ્કાર હેઠળ શ્રી સિદ્ધસેન આગમોને સંસ્કૃતમાં ફેરવવાની વાત સંઘ સમક્ષ મૂકે છે. સંઘના અગ્રણીઓને આમાં ભગવાન મહાવીરની અવહેલના દેખાય છે. શ્રી સિદ્ધસેન જેવા સમર્થ સાધુ ભગવાનનો અનાદર કરે તે સંઘે ચલાવી લીધું નહિ. આવો માત્ર વિચાર કર્યાના દંડ રૂપે બાર વરસ સાધુપદથી વંચિત રહેવાનો આદેશ તેમને આપવામાં આવ્યો. આ દરમ્યાન શ્રી સિદ્ધસેન જૈન ધર્મનો પ્રભાવ વધારે એવું કોઈ કાર્ય કરે તો આ સજા વહેલી પૂરી થાય એમ પણ સંઘે ઠરાવ્યું. શ્રી સિદ્ધસેને નમ્રભાવે આ સજા સ્વીકારી લીધી. રાજા વિક્રમાદિત્યને જૈનધર્મનો અનુરાગી બનાવ્યો, ઉજ્જયિની નગરીમાં શિવલિંગમાંથી પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ પ્રગટ કરી. જૈન ધર્મનો મહિમા વધાર્યો. અને તેઓ ફરી સંઘમાં સામેલ થયા. આ ઘટનામાં જૈન સંઘની શિસ્તપ્રિયતાનાં દર્શન થાય છે તેમ શ્રી સિદ્ધસેનની અદ્ભુત સરળતા-નમ્રતાનાં પણ દર્શન થાય છે.
જ્ઞાન અને ચારિત્રના આરાધક શ્રી સિદ્ધસેન કીર્તિ અને સન્માનના લોભમાં પણ તણાય છે અને ત્યારે તેમના ગુરુ આવીને તેમને ફરી જાગૃત કરે છે. સંઘના આદેશને શિરોધાર્ય કરનાર દિવાકરજી આમ છતાં કેટલીક તાત્ત્વિક બાબતોમાં પૂર્વાચાર્યોથી ભિન્ન મત દર્શાવતાં અચકાતા નથી.
આ બધી ઘટનાઓ દિવાકરજીની સાહસિક મનોવૃત્તિની અને તે સાથે જ ઊંડી પ્રામાણિકતાની પ્રતીતિ કરાવી જાય છે. તેમનું વ્યક્તિત્વ બહુઆયામી હતું, તેમણે આગમોને સંસ્કૃતમાં ન ફેરવ્યા પણ તેમના થકી જૈન શ્રમણ પરંપરામાં સંસ્કૃતનો ઉપયોગ વધ્યો એ સુનિશ્ચિત છે. તેમણે શાસ્ત્રીય ગણાતા