Page Text
________________
પ્રાતિહાર્યો, અતિશયો અને ચમત્કારોને કારણે નથી પણ વીતરાગતાને કારણે છે. એટલે જ આચાર્ય સમન્તભદ્રે પોતાની 'આપ્તમીમાંસા' નામની કૃતિની શરૂઆત જ નીચેના શ્લોકથી કરી છે—
देवागमन भोयानचामरादिविभूतयः ।
मायाविष्वपि दृश्यन्ते नातस्त्वमसि नो महान्।।
''દેવાગમ આદિ અતિશયો, સિદ્ધિઓ, ચમત્કારો તો માયાવીઓ અને જાદુગરોમાં પણ દેખાય છે. એટલે અમે તમને અતિશયોને કારણે મહાન માનતા નથી, (પણ વીતરાગતાને કારણે જ મહાન માનીએ છીએ.)”
કહેવામાં આવે છે કે મહાવીર ભગવાનના શરીરમાં ધોળું લોહી (ગર શોળિતા - હ્તો રૂ) વહી રહ્યું હતું. ચંડકૌશિક નાગે દંશ માર્યો અને મહાવીરના પગના અંગૂઠામાંથી ધોળું લોહી નીકળ્યું. આ અંગે એક વ્યક્તિએ મને પ્રશ્ન કર્યો ઃ 'તીર્થંકરના શરીરમાં ધોળું લોહી હોય તો હાડકાં, માંસ આદિ કેવાં હશે ? વગેરે. આવું બધું માની શકાય જ નહિ. શરીરશાસ્ત્ર વિરુદ્ધ છે.’ મે તેમને સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો અને કહ્યું, 'ભગવાન મહાવીરનું શરીર આપણા જેવું હતું. તેમાં પણ લાલ લોહી જ વહેતું હતું. અહીં કહેવાનો આશય એ છે કે મહાવીરમાં ક્રોધનો લેશ પણ ન હતો. ક્રોધનો રંગ લાલ ગણવામાં આવ્યો છે. મહાવીરનાં લોહીમાં પણ ક્રોધ ન હતો. એટલે લોહીમાં ક્રોધનો લાલ રંગ ક્યાંથી હોય ? જેમ ક્રોધનો રંગ લાલ માનવામાં આવ્યો છે તેમ સત્ત્વનો (સાત્ત્વિક ગુણ ક્ષમાનો) રંગ શ્વેત માનવામાં આવ્યો છે. મહાવીરના લોહીમાં જ સાત્ત્વિકતા હતી. એટલે એમનું લોહી લાલ હોવા છતાં શ્વેત હતું એમ કહ્યું છે.’
વારંવાર કહેવામાં આવે છે કે મહાવીર સર્વજ્ઞ હતા (પૃ.૨૩ અને પૃ. ૧૦૩). ખરેખર તો મહાવીર કેવળજ્ઞાની હતા. તેમનું જ્ઞાન કેવળ હતું, શુદ્ધ હતું, આત્મનિષ્ઠ હતું. રાગના સંપૂર્ણ ક્ષયને પરિણામે કેવળજ્ઞાન પ્રગટે છે. એટલે તે રાગમળથી રહિત સંપૂર્ણ શુદ્ધ જ હોય. 'કેવળજ્ઞાન' શબ્દ સર્વજ્ઞત્વનો અર્થ આપતો નથી. પરંતુ જૈનોએ કેવળજ્ઞાનનો સર્વજ્ઞત્વ સાથે અભેદ કરીને અને સર્વજ્ઞત્વનો અર્થ બધા દ્રવ્યોની ભૂત, વર્તમાન અને ભાવી બધી જ તે તે ક્ષણની અવસ્થાઓને યુગપદ્ જાણનારું પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન એવો કરી પાછલા બારણેથી આત્યંતિક
Jain Education International
95
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001182 |
| Book Title | Siddhsen Shatak |
| Original Sutra Author | Siddhasen Divakarsuri |
| Author | Bhuvanchandra |
| Publisher | Jain Sahitya Academy |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Worship |
| File Size | 8 MB |