________________
૧૨૪ ] સિદ્ધસેન શતક
તેનો સ્વીકાર કરી લે છે, અને એક પોથીપંડિત દલીલો કરીને થાકી જાય છે તો પણ પોતાની વાત માન્ય કરાવી શકતો નથી.
દિવાકરજી કહે છે કે માત્ર શાસ્ત્રવિદ્ નહિ, પણ પ્રશમયુક્ત બનો. વાત-પિત્ત-કફ એ શારીરિક ત્રિદોષ છે, રાગ-દ્વેષ-મોહ એ આધ્યાત્મિક ત્રિદોષ છે. આ ત્રિદોષનું શમન થાય — વ્યક્તિ રાગ-દ્વેષ-અજ્ઞાનની બહાર આવે — એ છે પ્રશમ. આવો પ્રશમ સાધના દ્વારા જ ઉપલબ્ધ થાય. પ્રશમ
-
આવ્યા પછી જ ખરા અર્થમાં શાસ્ત્રવિદ બનાય. નિર્મળ થયેલ મતિ શાસ્ત્રના મર્મને ઝટ ગ્રહણ કરી લે છે. શાસ્ત્રનો મર્મ જાણનાર વ્યક્તિ બે મિનિટમાં કોઈ વિવાદનો ઉકેલ આણી શકે, તે વિના માત્ર કજિયા જ થાય. કારણ કે તાત્પર્ય એટલે કે મર્મને સમજ્યા વગર કરેલી વાત હૃદયને સ્પર્શતી નથી, શંકા જતી નથી. પ્રશમ આવ્યા વગર શાસ્ત્રનો મર્મ પકડાતો નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
