________________
૫૪
सा नः कथा भवित्री,
વિવાદપ્રિય પંડિતોની કસરત
સિદ્ધસેન શતક [] ૧૨૫
इति रागविगतनिद्रो
तत्रैता जातयो मया योज्याः ।
Jain Education International
वाङ्मुखयोग्यां निशि करोति । । (८.१२)
"અમારો અમુક વિષય પર શાસ્ત્રાર્થ થવાનો છે, તેમાં મારે આટલી યુક્તિઓ વાપરવાની છે”— એવી ચિંતાથી જેની ઊંઘ પલાયન થઈ ગઈ છે એવો પંડિત રાત્રે પણ જીભ અને હોઠની કસરત કર્યા કરે
છે.
શ્રી દિવાકરજીએ વાદવિવાદના જગતને બહુ નજીકથી જોયું છે. શાસ્ત્રાર્થમાં ઊતરેલા હરીફોની માનસિક સ્થિતિનું સચોટ શાબ્દિક ચિત્ર એટલે જ તેઓ ઉપસાવી શકે છે.
શાસ્રાર્થનો દિવસ નક્કી થાય એટલે દિવસો સુધી તેની તૈયારી ચાલે. શાસ્ત્રાર્થ ઘણી વાર દિવસો સુધી લંબાય. સભામાંથી ઘરે આવેલા વાદીપ્રતિવાદીના મનમાં તો વાદ--પ્રતિવાદ ચાલતા જ રહે. રાતે પણ એ માનસિક વાદ કરતો રહે. ‘એ આમ કહેશે, હું આમ કહીશ, એને આ રીતે પકડીશ' એવા માનસિક આટાપાટામાં જ એની રાતો વીતે.
‘આવતી કાલે શું ખાઈશ-શું કરીશ ?” એવી ચિંતામાં કોઈ ગરીબની
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
