________________
સિદ્ધસેન શતક [ ૮૭
૩પ
પુરાતનનાં પ્રેમમાં જડ ન બનવું જોઈએ
बहुप्रकाराः स्थितयः परस्परं,
विरोधरक्षाः कथमाशु निश्चयः?| विशेषसिद्धा त्वियमेव' नेति वा,
પુરાતનપ્રેમનનીચે મુખ્યતે | (૬૪) વ્યવસ્થાઓ અનેક પ્રકારની છે અને તે આપસમાં મેળ નખાય તેવી પણ છે, ત્યારે તેમની યોગ્યાયોગ્યતાનો નિશ્ચય એકદમ શી રીતે થઈ શકે? "આ જ પરંપરા સાચી અને આખોટી” એવું ઉતાવળે કહી દેવું તે તો પુરાતનના પ્રેમમાં જડ બની ગયા હોય તેમને શોભે.
અમુક રીત-રિવાજ-રૂઢિ બહુ જૂના વખતથી ચાલ્યા આવે છે એટલે તે બરોબર જ હોય એવો અભિગમ જડ કહેવાય. સમીક્ષા-તુલના-તપાસ કર્યા બાદ સુસંગત લાગતી વાતનો સ્વીકાર થાય તો તે અભિગમ સ્વસ્થ અને જીવંત ગણાય.
ધર્મક્ષેત્રમાં કે સામાજિક-રાજકીય વગેરે અન્ય ક્ષેત્રોમાં જાત-જાતની રૂઢિ-વ્યવસ્થા-માન્યતાઓ આપણને જોવા મળે. કેટલીક એકબીજાથી તદ્દન ઊલટા પ્રકારની–સામસામા છેડાની પણ હોય. બંને જૂની પણ હોય. ઈતિહાસમાં ગયા વગર એકને સાચી, બીજીને ખોટી કહી દેવાની હિંમત તે . સિનિયમેવ - મુદ્રિત પાઠ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
