________________
અહીં ચૈત્યવંદનસૂત્રના પ્રદાન વિશે જે જીવો દેશવિરતિથી યુક્ત એટલે કે પાંચમા ગુણસ્થાનકના પરિણામને પામેલા છે તે જીવો યોગ્ય છે. કારણ કે ચૈત્યવંદનના સૂત્રમાં “વોસિરામિ ” અર્થાત્ કાયાનો ત્યાગ કરું છું-આ અર્થને જણાવનારા પદનો પ્રયોગ છે. આવી પ્રતિજ્ઞા ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિરતિના પરિણામમાં સંભવે છે. જો વિરતિનો પરિણામ ન હોય તો આ રીતે કાયોત્સર્ગનો સંભવ નથી. કાયોત્સર્ગ તો પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ સ્વરૂપ ચારિત્રમાંના ગુણિસ્વરૂપ ચારિત્રનો ભેદ-પ્રકાર છે. આથી સારી રીતે આ વિચારવું જોઈએ કેવયં ચુનિ આવી પ્રતિજ્ઞાનો ભંગ ન થાય-એ માટે ચૈત્યવંદનનું અનુષ્ઠાન કરવાના અધિકારી તરીકે-દેશવિરતિના પરિણામવાળા જ જીવોને અહીં વર્ણવ્યા છે. - આ ગાથામાં ચૈત્યવંદનના અધિકારી તરીકે જે દેશવિરતિયુક્ત જીવોને જણાવ્યા છે તે મધ્યમ અધિકારીરૂપે વર્ણવ્યા છે. ત્રાજવાના દંડના ગ્રહણથી જેમ તેની આજુબાજુના બંન્ને પલ્લાનું ગ્રહણ થાય છે તેમ અહીં પણ મધ્યમ અધિકારીના વર્ણનથી તેનાથી નીચી અને ઊંચી કક્ષાના અધિકારીઓનું પણ ગ્રહણ છે. તેથી ચૈત્યવંદનાદિસ્વરૂપ શ્રેષ્ઠકોટિના પરમઅમૃતઅનુષ્ઠાનમાં પરાયણ એવા સર્વવિરતિધર પૂજ્ય સાધુભગવંતો વાસ્તવિક રીતે જ ચૈત્યવંદનાદિસ્વરૂપ તહેતુ અનુષ્ઠાન કરવામાં તત્પર હોય છે. ચૈત્યવંદનના શ્રેષ્ઠ અધિકારી તેઓ છે અને વ્યવહારથી ચૈત્યવંદનના અધિકારી, અપનબંધક જીવો પણ છે. કારણ કે ગ્રંથકારશ્રીએ પોતે રચેલા પંચાશક વગેરે ગ્રંથમાં અપુનબંધક જીવોને
૧.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
