________________
णिजुत्ति-चुण्णिसमलंकियं [३ उवसग्गपरिणज्झयणे पढमो उद्देसओ आसि छतुमत्थकाले, सुणगादीहिं तत्थ गिद्धम्मा खावेंति । ओहभयं भवति जधा भरधवासे । कालोवसगो एगंतदूसमा । सीतकाले वा सीतपरीसहो वा णिदाघकाले उसिणपरीसहो वा, एवमादि कालोवसग्गो भवति । भावोवसग्गो कम्मोदयो। सो पुण दुविधो-ओहतो उवक्कमतो वा । ओहतो जधा णाणावरणं दसणमोहणीयं असुभणामं णियागोतं अंतरायिकं कम्मोदयं ति । उवक्कमियं जं वेदणिज्ज कम्मं उदिजति । दंडै कस सत्थ रज० गाधा [आव० नि० गा० ७२५] ॥४॥४४॥
उँवकमिए संजमविग्घकारए तत्थुवक्कमे पगतं ।
दब्बे चउविधो देव-मणुस-तिरिया-ऽऽयसंवेतो ॥५॥४५॥ उवकमिए संजमविग्घकारए० गाधा । जे संजमाउ उवक्कामेंति उवसग्गा तेहिं अहियारो । जेण वा दव्वेण दव्वेहि वा तं कम्मं उदीरिजति, जेण संजमातो उवकमाविजति तेण वि अधियारो। ते चउविधा-दिव्वा तिरिक्खजोणिया माणुस्सा
आयसंवेतणिया । दिव्वा चउव्विधा-हासा पदोसा वीमंसा पुढोवेमाता। मणुस्सा वि चउव्विधा-हासा पदोसा वीमंसा 10 कुसीलपडिसेवणता । तिरिया चउव्विधा-भया पदोसा आहारा अवच्च-लेणसारक्खणता । आयसंवेतणीया चउव्विधा-घट्टणता लेसणता थंभणता पवडणता, अधवा वातिता पेत्तिया संभिया सन्निवाइया ॥ ५ ॥ ४५ ॥
एवेक्केको चउव्विहो अट्टविहो वा वि सोलसविहो वा ।। घडण जयणा य तेसिं एत्तो वोच्छं अंहीयारे ॥६॥४६॥
॥तइयज्झयणणिज्जुत्ती सम्मत्ता ॥३॥ 15 एवेकेको चउबिहो० गाधा । अट्ठविहो कहं होति ?, एक्केको अणुलोमो पडिलोमो य । अधवा सव्वे वि सोलसविधा उवसग्गा, चत्तारि चउक्गा सोलस भंगा भवंति । एवं उवसग्गा जाणितव्वा जाणणापरिण्णाए, पञ्चक्खाणपरिणाए अधियासेतव्वा । परिहरंतेण तधा तधा घडितव्वं परिक्कमितव्वं जधा परीसहा णिज्जेज त्ति ॥६॥४६॥ गतो णामणिप्फण्णो । सुत्ताणुगमे सुत्तमुच्चारेतव्वं१६४. सूरं मण्णति अप्पाणं जाव 'जेयं ण पस्सति ।
जुज्झंतं दढधम्मा(?न्ना)णं सिसुपालो व महारधं ॥१॥ १६४. सूरं मण्णति अप्पाणं० सिलोगो । कश्चित् सङ्ग्रामे उपस्थितो स्वाभिप्रायेण शूरमित्यात्मानं मन्यमानो वाग्भिविस्फूर्जन्नुपतिष्ठति जाव जेयं ण पस्सति, जियति जिनाति वा ।
गर्जते कलभस्तावद् घनमाश्रित्य निर्भयः । गुहान्तरविनिष्क्रान्तं यावत् सिंहं न पश्यति ॥ १ ॥ तावद् गजः प्रश्रुतदानगण्डः, करोत्यकालाम्बुदगर्जितानि । यावन्न सिंहस्य गुहास्थलीषु, लाङ्गुलविस्फोटरवं शृणोति॥२॥
25
णिदरिसणं-जुज्झंतं दढधम्मा(ना)णं, जुज्झमाणं जुझंतं, दृढं धनुर्यस्य स भवति दृढधन्वा तं दृढधन्वानम् । सिसुपालो व महारचं, मधारधो केसवो, शिशुपालेन तुल्यं शिशुपालवत् । स किल माद्रीसुतः चतुर्भुजो जातः । भीतया पश्चात् तया नैमित्ती पृष्टः-किमिदं रूपम् ? । तेनापदिश्यते-महाद्भुतमेतत्, यं दृष्ट्वाऽस्य एतौ द्वौ भुजौ स्वाभाविको भविष्यतः
ततोऽस्य मृत्युरिति । ततः सा माद्री दारकजन्मवर्द्धापकानामागतानां तं दारकं दर्शयति स्म, यथाहं च पादेष्वपातयत् । 30 वासुदेवस्य चाऽऽगतस्य तमालोक्य तौ भुजौ नष्टौ । पश्चात् तस्य मात्रा वासुदेवोऽभयं याचितः । तेनापदिश्यते-अपराध
१ छद्मस्थकाले ॥ २ दयितं । उ वा० मो० ॥ ३ "दंड कस सत्थ रजू अग्गी-उदगपडणं विसं वाला। सी-उण्डं अरइ भयं खुहा पिवासा य वाही य ॥ ७२५ ॥ मुत्त-पुरीसनिरोहे जिण्णा-ऽजिण्णे य भोयणे बहुसो । घंसण घोलण पीलण आउस्स उवक्कमा एए॥ ७२६॥" ४ ओवकमिओ संजमविग्घकरो तत्थुवक्कमे खं २ पु २ । ओवक्कमिओ संजमविघायकारि तमुवक्कमे खं १॥ ५ सिभिया पु०॥ ६ एकेको य चउ खं १ खं २ पु २ वृ०॥ ७°विहो दिबाई होइ सोलसविहो उ खं १ वृ०॥ ८ अहीयारो खं २ पु २ वृ० दी०॥ ९जेतं पु १॥ १०°पाले महा खं १ पु २ । पालो व्व महा° खं २॥ ११ “दृढः-समर्थों धर्मः-खभावः. सङ्ग्रामाभङ्गरूपो यस्य स तथा तम्" इति वृत्ति-दीपिकाकृतोर्व्याख्यानम् ॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org