Page Text
________________
10 भावेनेति वा
वर्णयन्ति । मोहो नाम अज्ञानं तेन
णिजुत्ति-चुण्णिसमलंकियं [२ वेयालियज्झयणे विइओ उद्देसओ १३१. छंदेण पलेतिमा पया० वृत्तम् । छंदो णाम लोभः इच्छा प्रार्थना, तेण छंदेण प्रलीयतेयं प्रजा तासु तासु गतिषु भृशं लीयते गच्छति । पठ्यते च-"छण्णेण पलेतिमा पया" छण्णेणेति डंभेगोवहिणा वा कूटतुल-कूटमानादिभिः, तथा हिंसादिषु कर्मसु प्रवर्त्तते दम्भेनैव, पलायितुमिच्छति कर्मबन्धात् । यथा मारतो वि य देवस्सुवरि छुभत्ति-महर्षि
। तथा चित्तं न दषयितव्यमिति । पाषण्डिनोऽपि शाक्यादयः छण्णेण पलायितुमिच्छन्ति कर्मबन्धात, 5 तद्यथा-सङ्घसंतगा ग्रामाः दासी-दास-हिरण्यादि च, ते उपासगसंता वा। भागवता ब्रुवते-सव्वं देवो करेति । यथा छण्णेण तथा लोभादिभिरपि । बहमायेति उक्कंचणादि, पापण्डिनोऽपि मायाबहुला कुक्कडेहिं लोअं उवचरंति । उक्तं हिकुक्कुटसाध्यो लोको नाकुक्कुटतः प्रवर्त्तते किञ्चित् । तस्माल्लोकस्यार्थे पितरं सत्कुर्कुटं कुर्यात् ॥ १॥
[ चित्तप्रामाण्यं वर्णयन्ति । मोहो नाम अज्ञानं तेन प्रावृताः छादिता इत्यर्थः । शासनाश्रितास्तु वियडेण पलेति माहणे, 10 भावेनेति वाक्यशेषः, तेनाकुडिलेन अविकुत्थितेनाजिम्हेन । कुतः प्रलीयते ?, संसारात्, न केवलमात्मशुद्ध्या पलीयते, बाह्येनापि प्रलीयते । तद्यथा-सीयेण्हं वयसाऽधियासए, सीते अप्रावृतः, उष्णे आतापयति, अथवा सीता अनुलोमाः, उष्णाः प्रतिलोमाः, वयसेति वाचा । यथा वयसा तथा मणसा वि, एवं सेसिंदियदमो वि ॥ २२ ॥ किंच जं बहुप्पसणं तं गेण्हाहि चिढ़ते१३२. कुजए अपराजिते जधा, अक्खेहिं कुसलेहिं दिववं ।
कडमेव गहाय वा णो कलिं १, णो त्रेतं ३ णो चेव दावरं २॥ २३ ॥ १३२. कुजए अपराजिते जधा० वृत्तम् । कुत्सितो जयः कुजयः, द्यूतकरत्वमित्यर्थः । कुजयः जूतेण थोवं विढप्पति । यद्यपि अपराजितो अक्खेहि देवताप्रसादेन वा अक्ख हितएण वा अपराइतो तथापि कुच्छित एव जयः । अक्खा पासका। "दिव क्रीडा-व्यवहारयोः" अक्षैर्दीव्यतीति दिव्यम्, दिव्यं चास्यास्तीति दिव्यवान क्रीडावान् । जध सो दिव्ववं कडमेव गहाय का णो कलिं १ णो त्रेतं ३ णो चेव दावरं २ ॥ २३ ॥ उवसंहारः20
१३३. एवं लोगंसि ताइणो, बुंइतेऽयं धम्मे अणुत्तरे ।
तं गेह हितं ति उत्तम, कडमिव सेसज्वहाय पंडिते ॥ २४ ॥ १३३. एवं लोगसि ताइणो० वृत्तम् । एवं अनेन प्रकारेण, अस्मिल्लोके पाषण्डलोगे वा, ताइणो त्ति आत्म-परोभयत्रायिणो जिन-तीर्थकर-स्थविराः, बुइते उक्तः, अयं ति इमो जइधम्मो सुत-चरित्तधम्मो य, अणुत्तरे बहुफले, अतुल्ये इत्यर्थः । तं गेण्ह हितं ति उत्तम, तमिति तं धर्म गेण्हाहि इहलोए परलोए य हितं. इहलोए आमोसहि माइलद्धीओ 25 [आव० नि० गा० ६९-७० ], परलोए सिद्धी देवलोग-सुकुलपच्चायादी । ते इति तस्य ग्राहकस्य निर्देशः। उत्तमः प्रधानः, धर्म
इति वर्त्तते कडमिव द्यूतकरवत् सेसा तिणि आता पासत्था अण्णतित्थिया गिहत्था य अवहाय छड्डेत्ता। को भवति ?, उच्यते, पंडितो भवति ॥ २४ ॥ किञ्च-एषां हि शब्दादीनां त्वक्परीषह एव गरीयान् अत एवोच्यते
१३४. उत्तर मणुयाण आहिता, गामधम्म इति मे अणुस्सुतं ।
जंसी विरता समुहिता, कासवस्स अणुधम्मचारिणो ॥ २५॥ 30 १३४. उत्तर मणुयाण आहिता० वृत्तम् । उत्तरा नाम शेषविषयेभ्यः ग्रामधर्मा एव गरीयांसः । यथा मयाऽनुश्रुतं स्थविरेभ्यः, तैः पूर्वं श्रुतम् , पश्चात् तेभ्यो मयाऽनुश्रुतम् । उक्तं हि
15
१पितरमपि सकुर्कुट वृत्तौ ॥ २सीउण्हं वा. मो० ॥ ३ बहुप्पण्हलं तं चूसप्र०॥ ४ दीवयं खं २ वृ० दी। दिव्वयं पु १ पु २॥ ५का इति चतुःसंख्याद्योतकोऽक्षराङ्कः, ४ इत्यर्थः ॥ ६ तेयं खं १ खं २ पु १ पु २॥ ७ लोगम्मि खं १ ख २ पु १ पु २ ॥ ८ ताइणा खं १ खं २ वृ० दी। तातिणा पु १॥ ९ बुइए जे धम्मे खं २ पु १ वृ० दी०॥ १०गिण्ह खं २ पु १ पु २॥ ११ उत्तिम पु १॥ १२ °धम्मा ति मे खं २ । धम्मा इ मे पु १। धम्मे इइ मे पु २ ॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001152 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Punyavijay |
| Publisher | Prakrit Granth Parishad |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 262 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang |
| File Size | 8 MB |