________________
10
सुत्तगा० ९६-१०१]
सूयगडंगसुत्तं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो। योगवान् णाणादीया । अथवा योगवानिति समिति-गुप्तिषु नित्योपयुक्तः, स्वाधीनयोग इत्यर्थः, यो हि अन्यत् करोति अन्यत्र चोपयुक्तः स हि तत्प्रवृत्तयोगं प्रति अयोगवानेव भवति । लोकेऽपि च वक्तारो भवन्ति-विमना अहं, तेन मया नोपलक्षितमिति । अतः स्वाधीनयोग एव योगवान् । स्यात्-किमर्थं नित्योपयोगः ?, उच्यते, अणुपाणा पंथा दुरुत्तरा, अणवः प्राणा येषु ते इमे भवन्ति अणुपाणाः, सूक्ष्मा यदुक्तं भवति । तानविराधयद्भिः [दुःखेन ] उत्तीर्यन्त इति दुरुत्तराः अतः । [अथवा-] "अणुपत्थि पाणा" अणुपत्थि बीय-हरितादि। अणुसासणमेव परक्कमे, अनुशास्यतेऽनेनेति अनुशासनं सूत्रम् , यद् यथा सूत्रोपदेशेनानुशास्यते यच्चाऽऽचार्यैस्तदन्तरा, अनुशासनमेव पराक्रमः भृशं क्रमेः । स्यात् केनेदमनुशासनम् ?, उच्यते, वीरेहिं सम्मं पवेदितं. "नित्यमात्मनि गुरुषु च बहुवचनम् ।
] तेन वीरेहिं सम्मं पवेदितं, अथवा सर्व एवार्हन्तो वीरास्तैः प्रवेदितम् ॥ ११ ॥ स्यादेतत्-के वीराः ? इति, उच्यते
९९. 'वीरा विरता हु पावका कोधा-कातरियादिपीसणा।।
पाणे ण हणंति सव्वसो पापातो विरताऽभिणिव्वुडा ॥ १२॥ ९९. वीरा विरता हु पावका० वृत्तम् । यो विरतः स वीरः । कुतः ? पापात् । अथवा विराजमानाः विदालयन्तीति वा वीराः सम्यगुत्थिताः संजमसमुट्ठाणेणं । स्यात् किं पापकं यतस्ते विरताः ?, उच्यते, कोधा-कातरियादिपीसणा. कातरिया णामा माया, कोधग्गहणाद् मानोऽपि गृहीतः, कातरियाग्रहणाल्लोभः, पीसणा णाम क्रोध-कातरिकादयः कषायाः, किं पीषयन्ति ? ज्ञान-दर्शन-चारित्राणि, अथवा त एव वीराः पीषणाः । पीषणा दव्वे भावे य । दव्वे कुंकुमादिपसत्थव्वपीसणा विषादिअप्पसत्थदव्वपीसणा । भावे पसत्थभावपीसणा य अप्पसत्थभावपीसणा य, अपसत्थभावपीसणेहिं अधि-15 कारो । त एवं पीसणा पाणे ण हणंति सव्यसो, सव्वसो नाम सव्वप्पकारेण योगत्रिक-करणत्रिकेण । पापं नाम कर्म, येन च हिंसादिकर्मणा तत पापं बध्यते तस्मिन् कारणे कार्यवदुपचारात् कृत्वाऽपदिश्यते पापातो विरताऽभिणिव्वडा. अभिमुखं णिव्वुडा अभिणिव्वुडा अभिप्रसन्नाः, यथोष्णमुदकं सीतं भूतं णिव्वुडमित्यपदिश्यते एवम् , अथवा कषायोपशमाच्छीतीभूता अभिनिव्वुडा वुचंति ॥ १२ ॥ स्यात्-तस्याभिनिर्वृतात्मनः साधोः परीषहोपसर्गाः प्रादुर्भवेयुः, ततस्तेन इदमालम्बनं कृत्वा अधियासेतव्या- 20 १००. ण वि ता अहमेव लुप्पधे लुप्पंती लोगंसि पाणिणो।
एवं सहितेऽधिपासए अणिहे से पुट्ठोऽधियासए ॥ १३ ॥ १००. ण वि ता अहमेव लुप्पधे० वृत्तम् । नाहमेक एव शीतोष्ण-दंश-मशकादिभिः परीषहोपसगैलृप्यामि, अन्ने वि असंयताः पुत्र-दारभरणादिभिः क्लेशैलृप्यन्ते, तथा च चोर-पारदारिकादयः पराधीना लुप्यन्ते, अनपराधिनोऽपि कर्षकादयः करभर-वि(वे)ष्टयादिभिरुपक्लेशैलृप्यन्ते । एवं सहिते, एवं अनेन प्रकारेण सहिते णाणादीहिं, आत्मनो वा हितः सहितः, 25 अधिकं पृथग्जनान् पश्यति अधिपश्यति । अनिहो नाम परीषहोपसगर्न निहन्यते, तव-संजमेसु वा संतपरक्कम ण णिहेति । से इति णिहेसे । स एव भिक्षुः कथश्चित् परीषहोपसर्गः स्पृश्यते ततः सो पुट्ठोऽधियासए, अकारलोपो द्रष्टव्यः ॥ १३ ॥ स एवं परीषहसहिष्णुः
१०१. धुणिया कुलियं व लेववं कसए देहमणासणादिहिं ।
___ अविहिंसामेव पव्वए अणुधम्मो मुणिणा पवेदितो ॥१४॥ १०१. धुणिया कुलियं व लेववं० वृत्तम् । धुणिया णाम धुणेज्जा कम्मं । कधं ?, जधा करणकुटुं उभयोपासलित्तं चिरेण कालेण जुण्णलेवं सततं लिप्ते वा जोगं वा लेतीमं, उपमाने वति । कसए त्ति कृशं कुर्यात् । दिद्यत इति देहः । यथा
30
१°पयुक्तः ? पु० ॥ २ विरया वीरा समुट्ठिया कोहाका खं १ ख २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ३ लुप्पए खं १ खं २। लुप्पह पु १ पु २॥ ४ लोगम्मि पु १ पु २॥ ५ सहिएहिं पासए खं २ पु १ । सहिए वि पासते खं १ पु २॥
Jain Education Interational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org