Page Text
________________
सुत्तगा० ६०-६५ ]
सूयगडंग सुत्तं बिइयमंगं पढमो सुक्खंधो ।
६३. इणमण्णं तु अण्णाणं इहमेगेसिमाहितं ।
देवउत्ते अयं लोगे बंभउत्ते त्ति आवरे ॥ ५ ॥
६३. इणमण्णं तु अण्णाणं० सिलोगो । इदमिति जं भणिहामि जधा लोको उप्पज्जति विणस्सति य । इहेति इहलोगे । एगेसिंण सव्वेसिं । अधवा एगे णाम न ज्ञानसहायाः । तं कहूं ? देवउत्ते अयं लोगे० सिलोगो [ पच्छद्धं ] | इ भणंति - देवेहि अयं लोगो कतो, उत्त इति बीजवद् वपितः आदिसर्गे, पश्चादङ्कुवद् विसर्पमानः क्रमशो विस्तरं गतः । 5 देवगुतो देवैः पालित इत्यर्थः । देवपुत्तो वा देवैर्जनित इत्यर्थः । एवं बंभउत्ते वि तिणि विकप्पा भाणितव्या — बंभउत्तः भगुत्तः बंभपुत्त इति वा ॥ ५ ॥
६४. ईस्सरेण कते लोगे पहाणाति तहावरे ।
जीवा - जीवेहिं संजुत्ते सुह- दुक्खसमणिए ॥ ६ ॥
६४. इस्सरेण कते लोगे ० सिलोगो । “ईश ऐश्वर्ये" ईश्वरः प्रभुः महेश्वरोऽन्यो वाऽभिप्रेतः । तथा प्रधानादि 10 अन्ये इच्छन्ति, प्रधानमव्यक्तमित्यर्थः । जीवाश्चाजीवाश्च जीवाजीवाः, तैः जीवा - जीवैः संयुक्तः । सुखं च दुक्खं च सुखदुक्खे, सम् एकीभावेन अन्वितः सुख-दुःखसमन्वितः । अन्वितः अनुगत इत्यर्थः ॥ ६ ॥ तथाऽन्ये इच्छंति— ६५. सयंभुणा केते लोगे इति वृत्तं महेसिणा । मारेण संयुता माया तेण लोए असासते ॥ ७ ॥
15
६५. सयंभुणा कते लोगे ० [ सिलोगो ] । स्वयं भवतीति स्वयम्भूः, स तु विष्णुरीश्वरो वा ब्रह्मा वा । इति वृत्तं ति, इतिरिति उपप्रदर्शनार्थः, 'उक्त' कथितमित्यर्थः । महऋषी नाम स एव ब्रह्मा, अथवा व्यासादयो महर्षयः, यो वा यस्याभिप्रेतः स तं ब्रवीति महर्षिमिति । एवं यो यस्याभिप्रेतः स तं लोककर्तारमिच्छति । केचित् पुनस्त्रयाणामपि साधारणं कर्तृकत्वमिच्छन्ति । तद्यथा—
एका मूर्त्तिस्त्रिधा जाता ब्रह्मा विष्णुर्महेश्वरः । कर्त्ता विष्णुः क्रिया ब्रह्मा करणं तु महेश्वरः ॥ १ ॥
४१
]
तत्र तावद् विष्णुकारणिका ब्रुवते - विष्णुः स्वर्लोकादेकांशेनावतीर्य इमान् लोकानसृजत् स एव मारयतीति कृत्वा मारोऽपदिश्यते, ततस्तेन मारेण संस्तुता माया । एके ब्रुवते यदा विष्णुना सृष्टा लोकास्तदा अजरामरत्वात् तैः सर्वा एवेयं मही निरन्तरमाकीर्णा, पश्चादसावतीवभराक्रान्ता मही प्रजापतिमुपस्थिता | नागार्जुनीयाख पठन्ति —
Jain Education International
अतिवडीयजीवाणं मही विण्णवते पभुं ।
ततो से मायासंजुते करे लोगस्सऽभिवा ।।
१ उत्ति ति खं २ पु १ पु २ ॥ २ ईसरेण कडे खं १ खं २ पु १ पु २ ॥
दी० ॥
४ प्रधानादन्ये चूसप्र० ॥ ५ कडे लोए इती खं १ ख २ पु१पु२ ॥ ६ विष्णुसलोकदेकांशे चूसप्र० ॥
सूय० सु० ६
ततस्तेन परित्रा[णा ]य स्वयं मह्या विज्ञप्तेन 'मा भूल्लोकः सर्व एव प्रलयं यास्यति इति, भूमेरभावात्' तां च भयविह्नलाङ्गी अनुकम्पता व्याधिपुरस्सरो मृत्युः सृष्टः । ततस्ते धर्मभूयिष्ठाः प्रकृत्यार्जवयुक्ता मनुष्याः सर्व एव देवेषूपपद्यन्ते स्म । ततः स्वर्गोऽपि अतिगुरुभाराक्रान्तः प्रजापतिमुपतस्थौ, ततस्तेन मारेण संस्तुता माया, मारो णाम मृत्युः, संस्तवो नाम साङ्गव्यम्, उक्तं हि मातृपुव्वसंथवः, मृत्युसहगता इत्यर्थः । ततस्ते मायाबहुला मनुष्याः केचिदेकमृत्युधर्ममनुभूय नरकादिषु यथाक्रमत उपपद्यन्ते स्म । उक्तं च
जानन्तः सर्वशास्त्राणि छिन्दन्तः सर्वसंशयान् । न ते तथा करिष्यन्ति गच्छ स्वर्गं न ते भयम् ॥ १ ॥
[
1
For Private Personal Use Only
३ जीवसमाउते खं १ खं २ पु १ पु २ वृ०
20
25
30
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001152 |
| Book Title | Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti |
| Original Sutra Author | Bhadrabahuswami |
| Author | Punyavijay |
| Publisher | Prakrit Granth Parishad |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 262 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang |
| File Size | 8 MB |