Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

SR No.: 001152
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 1975
Total Pages: 262
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang
File Size: 8 MB

Page 51

४०
णिज्जुत्ति - चुण्णि समलंकियं
[१ समयज्झयणे तइओ उद्देसओ सर्वा अविशोधिकोटिर्गृहीता ?, "एगग्गहणे गहणं" ति काउं तज्जातियाण सव्वेसिं तिणि विसोधिकोडी वि गहिता । श्रद्धा अस्यास्तीति श्राद्धी, आगच्छन्तीत्यागन्तुकाः, तैः श्राद्धीभिरागन्तूननुप्रेक्ष्य प्रतीत्य उवक्खडियं । अधवा सड्डि ि वसंत तानुद्दिश्य कृतम्, तत् पूर्व-पश्चिमानां आगन्तुकोऽपि यदि सहस्संतरकर्ड भुंजे दुपक्खं णाम पक्षौ द्वौ सेवते, तद्यथागृहित्वं प्रव्रज्यां च । अम्हंतणओ वि जो असुद्धं भुंजति सो वि दुपक्खं सेवति । कथं ? दव्वतो लिंगं भावतो असंजतो । 5 एवं ते प्रब्रजिता अपि भूत्वा आधाकर्मादिभोजने गृहस्था एव सम्पद्यन्ते ॥ १ ॥
६०. तमेवं अविजाणता विसमंसि अकोविता ।
मैच्छा वेसालिया चेव उद्गैस्स अभिआगमे ॥ २ ॥
६०. तमेवं अविजाणता० सिलोगो । तमिति निर्देशे, यथोद्दिष्टमेतदर्थं एवं अनेन प्रकारेण मूलगुणे उत्तरगुणे तदुप - घातं च अवियाणता अविशुद्धभोगदोसेण । जधा - " आधाकम्मण्णं भंते ! भुंजमाणे किं पकरेति किं चिणाति०” । [ भगवती श० १ 10उ० ९ सू० ७८, श० ७ उ० ८ सू० २९८ ] । विसमो णाम बंध मोक्खो, कम्मबंधो वि विसमो, जतो एक्केकं कम्ममणगप्पगारं अणेगेहिं च पगारेहिं बज्झते अतो विसमंसि अकोविता, असम्बुद्धा इत्यर्थः । ते अयाणगा प्रत्युत्पन्नगृद्धाः अनागतदोष (षा)दर्शनाद् आधाकर्मादिभिर्दोषैः कर्मबद्धा संसारे दुःखमाप्नुवन्ति । मच्छा वेसालिया चेव, विशालः समुद्रः, विशाले भवाः वैशालिकाः बृहत्प्रमाणाः, अथवा विशालकाः वैशालिकाः । पठ्यते च – “मच्छे वेतालिए चेव" वैताली कूलमिष्यते, लोकसिद्धमेवैतदभिधानम्, यथा- पूर्ववैताली दक्षिणाऽपरेति । सामुद्रकुलोद्भवो स वैशालिको वैतालीकूलो वा मत्स्यः 15 सामुद्रकैर्त्रीचिप्रहारैर्मत्स्यैश्चान्यैर्वहद्भिर्न बाध्यते स कथञ्चिदेव ततो निरुपसर्गान्निष्कण्टकात् समुद्रवेलया निसृष्टकायः यानारूढ इव पुमान् परप्रयोगेन अतुद्यमानः स दूरमपहृतः । उद्गस्स अभिआगमे त्ति, उद्गस्य अभ्यागमो नाम समुद्रान्निस्सरणम् केचित्तु पुनः प्रवेशः ॥ २ ॥ स एवं शरीरसुखाय अजानानस्तत्रापायान्—
केहि य कंकेहि य आमिसासीहि ते दुही ॥ ३ ॥
६१. उदगस्सऽप्पभावेणं० सिलोगो । अप्पभावो णाम उदगस्स अल्पभाव:, प्रत्यावृत्ते उदगे शुष्का एव वालुका संवृत्ता पङ्को वा । अथवा अर्धस्स भावः अप्पभावः, स्तोक इत्यर्थः, स च महाकायत्वान्न तत्र शक्नोति तर्तुम्, परिवर्त्तमानो वा नदीमुखे लग्यते, एवं अप्पकातो वि । घर्तमेतीति घनघातेन वा अन्तं करोतीति घन्तः, "कर्मवत् कर्मकर्त्ता" इति कृत्वाऽपदिश्यते— स्वयमेवासौ धातारं एति प्राप्नोतीत्यर्थः । अथवा घंतो णाम मच्चू तं ममेति । कैः ? उच्यते—टंकेहि य कंकेहि य० सिलोगो पच्छद्धं । एतेनान्ये आमिषाशिनः शृगाल-पक्षि- मनुष्य - मार्जारादयः क्रुधन्ति तत्रैव । यदृच्छया च 25 केचित् पुनः वीचीमासाद्य वर्द्धमाने च उदके समुद्रमेव विशन्ति । दुहि त्ति तैस्तीक्ष्णतुण्डैः पिशिताशिभिरश्यमानास्तीव्रं दुःखमनुभवन्तो अट्टदुहट्टवसट्टा मरंति । एस दिट्ठतो ॥ ३ ॥
20
६१. उदगस्सऽप्पभावेणं सुकंसि घंतमेति तु ।
६२. एवं तु समणा एगे वट्टमाणसुहेसिणो ।
मच्छा वेसालिया चेव घंतमे संतऽणतसो ॥ ४ ॥
६२. एवं तु समणा एगे० सिलोगो । एवं अनेन प्रकारेण वर्त्तमानमेव जिह्वासुखमिच्छन्ति अण्णउत्थिया पासत्थादयो 30 वा एगे समुद्रमुत्तरितुं अविसुद्धाणि आहारादीणि गवेसंता जधा मच्छा एगभवियं मरणं पावेंति एवमणेगाणि जीइतव्वमरितव्वाणि पावंति । एवं पासत्थादयो वि जोएव्वा ॥ ४ ॥
१ तमेव खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ २ अवियाणंता विसमम्मि खं १ खं २ ॥ ३ मच्छे वेतालिए चेव चूपा० ॥ ४ 'गस्सऽभि खं २ पु १ पु २ । गस्सऽहियागमे खं १ ॥ ५ उदगस्स पभावेणं खं १ पु १ वृ० दी० । “उदकस्य प्रभावेन नदीमुखमागताः" इति वृत्ति- दीपिकाकृतः ॥ ६ सुक्खंसि ग्धायमेन्ति उ खं १ । सुक्कम्मि घातमिति उ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ७ आमिसत्थेहि खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ८ अप्पस्वभावः चूसप्र० ॥ ९ अल्पकाय इत्यर्थः ॥ १० घातयतीति चूसप्र० ॥ ११ घातं एति पु० ॥ १२ घातमेळ खं १ खं २ पु १ २ ॥ १३ जनितव्य - मर्त्तव्यानि ॥ १४ योजयितव्याः द्रष्टव्या वा इत्यर्थः ॥
For Private Personal Use Only