Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

SR No.: 001152
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 1975
Total Pages: 262
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang
File Size: 8 MB

Page 48

सुत्तगा० ४६-५१] सूयगडंगसुत्तं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो।
३७ ४९. सयं सयं पसंसंता० सिलोगो । खं खं नाम आत्मीयमात्मीयं प्रशंसन्तः स्तुवन्तः ख्यापयन्तः-इदमेवैकं सत्यमिति, नान्यमतानि । गर्हन्ति परेषां वचनानि दोषं प्रकटीकुर्वन्ति । एवं ते परस्परविरुद्धदर्शनाः कुसमयतीर्थकराः मुमुक्षवोऽपि न संसारपञ्जरमतिवर्त्तन्ते। येऽप्यन्ये तानाश्रितास्तेऽपि जे उ तत्थ विउस्संति, विशेषेण उस्संति इदमेवैकं तत्त्वमिति विशेषेण उच्छ्यंति गव्वेणं उस्संतीति, ते संसरंतो विउस्संति ॥ २३ ॥ अण्णाणिया वादी परिसमत्ता । इदानीं यत् "कर्म चतुर्विधं चयं ण गच्छति” त्ति णिज्जुत्तीए [नि० गा० २८ ] वुत्तं शाक्यानां तत्प्ररूपणार्थमपदिश्यते
५०. अधावरं पुरक्खायं किरियावादिदरिसणं ।
कम्मचिंतापणहाणं दुक्खक्खंधविवद्धणं ॥ २४ ॥ ५०. अधावरं पुरक्खायं० सिलोगो । अथेत्ययं निपातः पूर्वप्रकृतापेक्षः । तेभ्यः समयेभ्यः प्रकृतेभ्यः अथ इदमपरं पूर्वमाख्यातं पुरक्खायं । त एवं ब्रुवते-“गंगावालिकासमा हि बुद्धाः, तैः पूर्वमेवेदमाख्यातम्” । अथवा पुराख्यातमिति पूर्वेषु मिथ्यादर्शनप्रकृतेष्वाख्यातम् । अथवा प्रख्यातं पुराख्यातम् । क्रिया कर्मेत्यनर्थान्तरम् , कर्मवादिदर्शनमित्यर्थः, 10 विगतं बीभत्सं वा दर्शनम् , अशोभनमित्यर्थः । कम्मचिंता णाम यथा येन यस्य येषु च हेतुषु प्रवर्त्तमानस्य कर्म बध्यते ततो कर्मचिन्तातः प्रनष्टाः । अथवा अतिकर्मामीरुत्वात् तैः कर्माश्रवाः केचिदबन्धायापदिष्टाः, तत् तेषां कुदर्शनं दुःखस्कन्धविवर्द्धनम् , कर्मसमूहवर्द्धनमित्यर्थः, तेषां हि विज्ञानो[प]चितं ईर्यापथं स्वप्नान्तिकं च कर्म चयं न यातीत्यतस्ते कम्मचिंतापणा । स्यात्-कथं पुनरुपचीयते ?, उच्यते, यदि सत्त्वश्च भवति १ सत्त्वसंज्ञा च २ सञ्चिन्त्य सञ्चिन्त्य ३ जीविताद् व्यपरोपणं प्राणातिपातः ४ । अत्र भङ्गाश्चत्वारः-जीवो जीवसण्णा य, जीवो नजीवसण्णा य०, प्रथमे भङ्गे बन्धः, 15
थवा सत्त्वश्च भवति १ सत्त्वसंज्ञा च २ संञ्चिन्त्य सञ्चिन्त्य ३ जीविताद् व्यपरोपणम् ४, चतुसु पदेसु सोलस भंगा, पढमे बंधो, सेसेसु अबंधो ॥ २४ ॥ अधवा
५१. जाणं कारणं णाऽऽउट्टे अबुहो जे य हिंसती।
. पुट्ठो वेदेति परं अवियत्तं खु सावजं ॥ २५ ॥ ५१. जाणं कारण णाऽऽउट्टि (ट्टे). सिलोगो। जानानः सत्त्वं यदि कायेण णाऽऽउदृति। कायाउट्टणं णाम जिघांसया 20 उत्थानं हत्थ-पादादिव्यापारो। स एवमणाउट्टमाणो जइ वि हिंसति तधा वि अबंधगो । अबुहोजे य हिंसति त्ति, माता प्रसुप्ता पुत्रं मारयति स्तनेन मुखमावृत्य, अन्यतरेण वा गात्रेण । अधवा स एव अबुहो बालको यदा पिपीलिकादीन् सत्त्वान् घातयति माता-पितरौ किश्चिदवचनं ब्रवीति न चास्य कर्मोपचयो भवति । यद्यपि च कश्चिद् भवति स तद्यथाऽस्माकमीर्यापथं तथा पुट्ठो वेदेति परं, पुट्ठो णाम स्पृष्टमात्र एव तत् कर्म वेदेति, मुश्चतीत्यर्थः । अव्यक्तं नाम सूक्ष्मतन्तुबन्धनवत् शीघ्रमेव छिद्यते । सह अवद्येन सावद्यम् । __अथवा जानन्निति षडभिज्ञस्य बुद्धस्य हिंसतोऽपि पापं न बध्यते, कारणं णाऽऽउट्टति त्ति स्वप्नान्ते घातयन्नपि सत्त्वं न कायेन आउट्टति, न समारभते इत्यर्थः । अबहो णाम अप्रबुद्धेन्द्रियो बालः, सो हिंसादिकर्मसु बर्तमानोऽपि अबन्धक एव । अधवा अबुधो बालश्च यश्च पथि वर्तते, न च पथ्युपयुक्तः, असावपि अबुध्यमानो यानि सत्त्वानि व्यापादयति नानयोः पापोपचयो भवति । पुट्ठो वेदेति परं, एतानि चउरो वर्जयित्वा योऽन्यः स स्पृष्टः कर्मणा भवति, बध्यते इत्यर्थः, तं णियमा वेदयति । चतुर्यो बन्धहेतुभ्यः परत इत्यर्थः, तच्चाव्यक्तं सावद्यम् , अमूर्त्तमित्यर्थः, अथवाऽव्यक्तं तेषां त्रिकोटीशुद्धं 30 मांसमपि भक्ष्यम् , अन्यथा त्वभक्ष्यमित्यतोऽव्यक्तं स्यात् ॥ २५ ॥ कथं पापं बध्यते ?, उच्यते
25
१°वाईण दर खं २॥ २ संसारपरिवडणं खं १ । संसार[स्स विवद्धणं वृपा० । संसारस्स पवडणं खं २ पु १ पु २ दी। दुक्खक्खंधविवद्धणं इति चूर्णि-वृत्तिकृत्सम्मतस्तु पाठो नोपलब्धः कुत्राऽप्यादर्श ॥ ३ अविज्ञोपचित इति वृत्तौ ॥ ४-५ सञ्चित्य सञ्चित्य वा० मो०॥ ६°ण[s]णाउट्टी खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी० ॥ ७जं च हिं खं १ ख २ पु १ पु २ वृ० दी.॥ ८ जानंति त्ति (जाणं ति) चूसप्र० ॥ ९ हिन्सतोऽपि पु० विना॥ १०°ण अणाउट्टिति चूसप्र० ॥ ११ हिन्सादि पु० सं०॥