Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

SR No.: 001152
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 1975
Total Pages: 262
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang
File Size: 8 MB

Page 46

सुत्तगा० ३८-४५]
सूयगडंगसुत्तं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो।
४२. एवमण्णाणिया नाणं वयंता वि सयं सयं ।
__ णिच्छयत्थं ण जाणंति मिलक्खू व अबोधिए ॥ १६॥ ४२. एवमण्णाणिया नाणं० सिलोगो । एवं अवधारणे । निश्चयार्थो नाम यथा भावोऽवस्थितः तह आत्मादिपदार्थान् दर्शयन्तोऽप्यन्येषां अचित्रकालाभिज्ञा इव न सद्भावतो वदन्ति । तदेवोदाहरणं-मिलक्खू व अबोधिए, अबोधिः अज्ञानमित्यर्थः ॥ १६ ॥ स एवं तेषाम् -
४३. अण्णाणियाण वीमंसा णाणे णेव णियच्छति।
अप्पणो य परं नालं कुतो अण्णाऽणुसासिउं ॥१७॥ ४३. अण्णाणियाण वीमंसा० सिलोगो । संशयः सन्देहो वितर्कः ऊहा वीमसेत्यनर्थान्तरम् । तेषां हि असर्वज्ञत्वादसौ वीमंसा प्रत्यक्षेष्वपि तावत् पृथिव्यादिषु संदिह्यते किं पुनरात्मादिषु अप्रत्यक्षेषु ? । तदेवं सा वीमंसा इह निश्चयज्ञाने न नियच्छति न युज्यते, न घटत इत्यर्थः । स एवं संदिग्धमतिस्तावदात्मानमपि न शक्नोति प्रत्याययितुं कुतस्तर्हि परम् ? 10 संसारतो वा समुद्धर्तुम् ? ॥ १७ ॥ एवं ते मिच्छादिद्विणो तदुपदिष्टमनुपदिष्टं वा मिच्छादसणं पडिवजंति । उदाहरणम्
४४. वणे मूढे जधा जंतू मूढ-मूढाणुगामिए।
दुहतो वि अकोविता तिव्वं सोयं णियच्छति ॥ १८॥ ४४. वणे मूढे जधा जंतू० सिलोगो । जधा कोइ महति वणे दिसामूढेण भण्णति-भ्रातः ! कतरस्यां दिशि पाटलपुत्रम् ? इति । तेनापदिश्यते-अहं ते तत्र नयामीति । ततो सो तेण सह पट्टितो। तौ हि मूढ-मूढानुगामिनौ दुहतो वि 15 अकोविता. दहतो णाम तावेव द्वौ। अधवा-"उभयो विण याणंति" कुतो गम्यते आगम्यते वा ? किं वागतमवशिष्टं वा । अकोविया णाम अयाणगा। तिव्वं सोयं णियच्छति, तीव्र नाम अत्यर्थम् , पर्वता-ऽश्म-सरित्-कन्दरा-वृक्ष-गुल्म-लता-वितानगहनं श्रवन्ति तेनेति श्रोतं भयद्वारमित्यर्थः, नियतमनियतं वा गच्छति नियच्छति । अधवा खंधावारेण महासत्थवाहेण कोइ अग्गिमदेसिओ गहितो, सो य दिसामूढताए अण्णतो णेइ, तत्थ जे मज्झिम-पश्चिमा ते जाणंति, अग्गिमगा ण जाणंति पंथमिति, ते वि मूढा मूढाणुगामिया दुहतो वि अकोविया ॥ १८ ॥ भणितो दिसामूढदिलुतो । इदाणं अंधदिलुतो भण्णति- 20
४५. "अंधे अंधं पहं णेति दूरमद्धाण गच्छती।
___ आवज्जे उप्पधं "जंतो अदुवा पंथाणुगामिते ॥१९॥ ४५. अंधे अंधं पहं णेति० सिलोगो । जधा कोइ अंधो अद्धाणे अद्धाणट्ठाणे वा किंचि अन्धमेव समेत्य ब्रवीतिअहं ते अभिरुयितं गाम णगरं वा णेमि त्ति तेण सँध पट्ठितो । गच्छति दूरमद्धाणं ति नासौ जानाति यत्र वस्तव्यं यातव्यं वा इत्यतस्तस्य तदपरिमाणमेव अध्वानमित्यतो दूराध्वानम्। आवजे उप्पधं जतो. स एवं पधेणं पत्थितो वि क्षणान्तरं पादस्पर्शन 25 गत्वा उत्पथमापद्यते यत्र विनाशं प्राप्नते प्रपात-कण्टका-हि-श्वापदादिभ्यः, अथवा यहच्छया पन्थानमेवानुपतति । अधवा अन्धलएहिं बहुगेहिं दिटुंतो-वुग्गाहेतूण अन्धलया पव्वयं परियंचावेतूण अग्गिल्लं पच्छिल्लयस्स लाएउं पलाओ धुत्तो । ते वि 'इच्छितव्वं वयं भूमि वच्चामो' त्ति तत्थेव भमंति, सेसं तं चेव । “आवजे उप्पधं जंतू" घुणाक्षरवत् ॥ १९ ॥
एते दिटुंता दव्वदिसामूढेण चक्षुअंधेण य वुत्ता । तत्समवतारः
१ वयंतो खं १॥ २णिच्छियत्थं खं २ पु १ पु २ ॥ ३ अबोहिया वृ० दी । अबोहितो खं १ । अबोहिए खं २ पु १ पु२॥ ४ अन्नाणे नो नियच्छती खं १ वृ० दी । णाणे व नियच्छती खं २ । णाणे णो व नियच्छती पु १ पु २॥ ५'सासया पु १ पु २॥ ६मूढे णेयाणुगामिए खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी०॥ ७दो वि एए अकुविया तिव्वं खं २ । दो वि एए अकोवीया तिव्वं पु १ पु २ । दो वि अकोविया संता तिव्वं वृ० दी । उभयो वि ण याणति तिव्वं चूपा०। ८ निगच्छती खं १॥ ९°नुगमिती दु चूसप्र०॥ १० अंधो अंधं पहं णितो दूर खं २ पु १ पु २ वृ० दी०॥ ११ जंतू खं १ खं २ पु १ पु २ वृ० दी. चूपा० ॥ १२ अहवा खं २ पु १ पु २॥ १३ सह इत्यर्थः ॥