Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

SR No.: 001152
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 1975
Total Pages: 262
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang
File Size: 8 MB

Page 34

२३
सुत्तगा० ३-७]
सूयगडंगसुतं बिइयमंगं पढमो सुयक्खंधो। ५. वित्तं सोदरिया चेव सव्वमेतं न ताणए।
संधाति जीवितं चेव कम्मणा उ तिउद्दति ॥५॥ वित्तं सोदरिया चेव० सिलोगो । अधवा जं वुत्तं "अण्णमण्णेहि मुच्छिते" [सू० गा० ४ ] त्ति एषा मूर्छा न त्राणाय भवतीत्यपदिश्यते 'वित्तं सोदरिया चेव' । विद्यत इति वित्तं, तं तिविधं सचित्तादी। सचित्तं त्रिविधं दुपयादि १ अचित्तं हिरण्णादि २ मीसयं तिविधं तदेव दुपदादि वक्तव्यम् ३ । सोदरिया णाम भाता भगिणी णालबद्धा वा समाणो- 5 दरिका सहोदरिका मनुष्यजातयो गृह्यन्ते, तत्रापि ये तमाश्रिता अपरिचयंतो य कधं त्रोटयति(न्ति)?, इहापि ताव भवे ज्ञातयो परिग्रहश्च न त्राणाय, किमङ्ग पुण प्रेत्येति २, पालकपादच्छेदोदाहरणं [आव• हारि० वृत्ति पत्र ६८१, आव० चूर्णी भाग २ पत्र १६९] वक्तव्यम् । किञ्च–यानिमित्तमसौ परिग्रहः परिगृह्यते तदप्यसञ्जातानां संधाति जीवितं चेव, समस्तं धाति संधाति मरणाय धावति, जीवनवत् कामभोगाऽपि हि अग्नि-चौरादिविनाशाय वाधंति (धावंति)। एवं जीवितं कामभोगांश्चानित्यात्मकं जानीहि । मूछीनामस्य कर्माणि बध्यन्ते, तेभ्यः स्वयं तिउद्देज ताणि वा तोडेज । अधवा न केवलं मनसा 10 कर्माणि त्रोडेज, इतरथाऽपि हि कर्माणि चेव त्रोडिज्जति । पठ्यते च-"संखाए जीवितं चेव कम्मणा उतिउति" । संखाए त्ति ज्ञात्वा जाणणासंखाए 'अणिचं जीवितं' ति, तेण कम्माइं कम्महेतू यत्रोडेज ॥ ५ ॥
६. एते गंथे विउक्कम्म एगे समण-माहणा।
अयाणंता वियोसिया सत्ता कामेसु माणवा ॥६॥ एते गंथे विउक्कम्म० सिलोगो। तत्राऽऽरम्भग्रहणेन तिणि आसवा पाणातिवातादयो गहिता, परिग्गहगहणेण 15 मेहुण-परिम्गहा गहिता भवंति । अधवा समयः प्रस्तुतः, ते सामयिकाः एते गंथे विउक्कम्म, एते इति ये प्रागुद्दिष्टाः "चित्तमंतमचित्तं वा" [सू० गा० २] अधवा “वित्तं सोदरिया" [ सू० गा० ५] । आरंभ-परिग्गहो वा अथ्यते येन स ग्रन्थः, ग्रन्थमात्रं वा ग्रन्थः, तं ग्रन्थं ग्रन्थहेतूंश्च विविधमुत्क्रान्ता विउक्तता, अथवा विविधैः प्रकारैः उक्कामंति विउक्कमंति, विउक्कमित्ता पुणरवि तेसु चेव बटुंति, यथा शाक्यादयो, एगे त्ति नास्मदीयाः, श्रमणाः शाक्यादयः, माहणाः परिव्राजकादयः । अयाणंता वियोसिया, अयाणंता विरति-अविरतिदोसे य, विविधं ओसिता विओसिता, बद्धा इत्यर्थः, बीभत्सं वा उत्सृता 20 "विउस्सिता" । कामाः शब्दादयः। मनोरपत्यानि मानवाः। अथवा एतान् सचित्तादीन ग्रन्थान अतिक्रम्य अस्मन्मतका अपि एके न सर्वे समणा लिंगत्था माहणा समणोवासगा, तत्पुरुषो वा समासः, श्रमणा एव माहणा श्रमणमाणाः, नैश्चयिकनयं प्रतीत्य ते हि अयाणका एव, ये ये ज्ञानोपदेशे न तिष्ठन्ति पासत्थादयो ते वि परतित्थिया इव अपारगा, किमंग पुण कामभोगपवित्ता गृहस्था अप्पसत्थिच्छा कामेसु इच्छाकामेसु मयणकामेसु वा सत्ता? ॥ ६ ॥
वुत्ता ओहतो समयपरिक्खा । इदाणिं विभागेण परतित्थियाण तिणि तिसट्ठाणि पौवादियसदाणि परिक्खिजंति । 25 तत्थ पुव्वं पंचमहन्भूतवादिणो भवंति, उद्देसत्थाधिकारे य भणितं-"महपंचभूत एकप्पये अ तज्जीवतस्सरीरी य ।" [नि० गा० २७] तत्थ पंचमहाभूतियाण समयं परूवेति भगवं
७. संति पंच महन्भूता इहमेगेसि आहिता।
पुढवी आऊ तेऊ वाऊ आगासपंचमा ॥७॥ संति पंचमहब्भूता० सिलोगो । संतीति विद्यन्ते, पञ्चमहग्रहणं तन्मात्रज्ञापनार्थम् , भूतानि पृथिव्यापस्तेजो वायु-30 राकाशमिति, इहेति इह मनुष्यलोके एगेसिं ण सव्वेसिं, जे पंचमहब्भूतवाइया तेसिं एवं आहिता आख्याताः । तत्र यो
१ ताणते खं १॥ २ संखाए जीवितं खं १ ख २ पु १ पु २ चूपा० वृ० दी० ॥ ३ कम्मुणा खं १॥ ४ तमात्रिता पु० विना ॥ ५'रिवयं वा० मो० ॥ ६ आवश्यकचूर्णिकृता पालकस्थाने सुलस इति नाम निर्दिष्टमस्ति, तत् किल पालकस्य नामान्तरं सम्भावनीयम् ॥ ७ मूर्च्छतामस्य मु०॥ ८ विउस्सित्ता ख १ चूपा० वृ० दी । विओसित्ता खं २॥ ९कामेहिं मा ख १ ख २ पु १ पु २॥ १० शक्यादयो चूसप्र० ॥ ११ प्रावादुकशतानि ॥ १२ पुव्वमेव पंच मु०॥ १३ °सिमाहिया खं २ पु १ पु २ ॥
Jain Education Intemational