Agam 02 Ang 02 Sutrakrutangsutra Vol 1 Niryukti

SR No.: 001152
Original Sutra Author: Bhadrabahuswami
Author: Punyavijay
Publisher: Prakrit Granth Parishad
Publication Year: 1975
Total Pages: 262
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Metaphysics, G000, G001, & agam_sutrakritang
File Size: 8 MB

Page 33

२२
णिज्जुत्ति-चुण्णिसमलंकियं [१ समयज्झयणे पढमो उद्देसओ नाऽऽरम्भ-परिग्रहावन्तरेण भवन्तीति, तेन तावेव वा गरीयांसाविति कृत्वा सूत्रेणैवोपनिबद्धौ, तत्रापि परिग्रहनिमित्तं आरम्भः क्रियत इति कृत्वा स एव गरीयस्त्वात् पूर्वमपदिश्यते, पंचण्हं वा पाणातिवातादिआसवाणं परिग्गहो गुरुअतरो त्ति कातुं तेण पुव्वं परिग्गहो वुच्चति । तत्थ चित्तमंतं तिविधं-दुपदं चतुप्पदं अपदं । अचित्तमंतं हिरण्ण-सुवण्णादि । वा विभाषायाम् , मिश्र
चेति । परिगिज्झ किसामवि, किसामवीति कृशं तनु तुच्छमित्यनान्तरम् , तृणतुषमात्रमपि । अथवा कषायमपीति इच्छामात्रं 5 प्रार्थना; अथवा कषायतः असत्यपि विभवे कषायतः परिगृह्यमाणानि वस्त्र-पात्राणि परिग्रहो भवति । तमेव सई परिगिण्हइ, अण्णेण परिगिण्हावेति, परिगृहंतं च त्ति सुत्तेण चेव भणियं, अण्णं वाऽणुजाणाति । सूचनामात्रं सूत्रं इति कृत्वा
खयङ्करण-कारवणानि अणुमतीए गिहिताइं, णवगो वा भेदो । एवं दुक्खा ण मुञ्चति, एवं सो णवएण भेदेण परिग्गहे वट्टमाणो दुक्खातो न मुञ्चति । तत्र दुक्खं कर्म तद्विपाकश्च । एवं बुज्झेज-सपरिग्गहस्त णियमा पाणादिवायादयो भवंति,
तेण पुव्वं परिग्गहो भणिओ, मेथुणं परिग्गहे चेव पडति, समजिगण-णासे य परिग्गहदोसा भाणितव्वा। उक्तं हि-'परिग्रहे10 ध्वप्राप्त-नष्टेषु काङ्क्षा-मोहौ, प्राप्तेषु च रक्षणं, उपभोगे चातृप्तिः" [
]॥२॥ इदाणीमारंभो, सो य परिग्गहमेव, तत्थ सिलोगो
३. सयं तिवातए पाणे अदुवा अण्णेहिं घातये।
हणंतं वाऽणुजाणाति वेरं वड्डेति अप्पणो ॥३॥ सयं तिवातए पाणे० [सिलोगो] । सयमिति स्वतः तिवायए त्ति आयुर्बल-शरीरप्राणेभ्यो त्रिभ्यः पातयतीति 15 त्रिपातयति, त्रिभ्यो वा मनो-वाक्-काययोगेभ्यः पातयति, करणभूतैर्वा मनो-वाक्-काययोगैः पातयतीति त्रिपातयति ।
अतिपातयतीति वा वक्तव्यम् , अकारलोपं कृत्वाऽपदिश्यते तिपातयति । अदुवा अण्णेहिं घातये, अदुवा अन्यैर्घातयति यथा राजादयः । हणंतं वा अणुजाणाति, जधा उद्दिट्ठभोयिणो पासंडा । अस्मिंत्रितये कश्चित् स्वयं त्रिविधेऽपि करणे वर्त्तते, कश्चिद् द्विविधे, कश्चिदेकविधे। सर्वथाऽपि वर्तमानो वेरं बड्डेति अप्पणो, विरज्यते येन तद् वैरम् , सैंणगवधिति (सुणगवधे वि) ताव परंपरं वट्टमाणे महासंगामे हवेज, किमंग पुण पुरिसवघे गोणादिवघे वा? । एत्थोदाहरणं वारत्तएणं "महुबिंदुम्मि 20 पसंगो"[
]। अथवा 'वेर मिति अट्ठप्पगारं कम्मं । उक्तं हि-"पावे वेरे वजेति ता वरं" [ प्राणातिपाताचैरारम्भैर्वर्द्धयन्ति, मृषावादा-ऽदत्तादाने अपि आरम्भान्तर्गते एव, एवं बुज्झेज ॥३॥ तत् किमर्थमारभते प्रतिगृह्णाति वा ? उच्यते
४. जसी कुले समुप्पण्णो जेहिं वा संवसे णरे ।
__ ममाती लुप्पती बाले अण्णमण्णेहिं मुच्छिते ॥४॥ 25 जंसी कुले समुप्पण्णो० सिलोगो। परिग्रहावशेषमेवाभिधीयते-जंसी कुले समुप्पन्नो, यस्मिन्निति अनिर्दिष्टे कुले इति मातृ-पितृपक्षे । जेहिं वा संवसे णरे भज्जा-ससुर-सहवास-मित्तातिएहि । ममाती लुप्पती बालो, ममाती णाम ममैते बान्धवा इति, ममीकारदोसेण य लुप्पति उच्यते तिउट्टणधम्मातो त्ति, द्वाभ्यामाकलितो बालः । अण्णमण्णेहि मुच्छिते त्ति तेसु पुव्वसंथुतेसु पच्छासंथुतेसु वा। एत्थ चउभंगो-सो तेसु मुच्छितो ण ते तत्थ मुच्छिता १ [ते तत्थ मुच्छिता] ण सो तेसु
२। सूत्राभिहितस्तु अण्णमण्णेहिं मुच्छिते त्ति सो वि तेसु ते वि तम्मि त्ति ३ चतुर्थः शून्यः ४ । एवं बुझेज्ज ॥ ४ ॥ 30 किञ्चान्यत्, न केवलं स्वजनमूर्च्छिता लुप्यन्ते अन्यत्रापि मूर्च्छिता लुप्यन्ते । तं जधा
१ तमेव नो सई परिगिण्हइ, नो अण्णेण चूसप्र० ॥ २ काङ्गा-मोक्षी, प्रा चूसप्र० ॥ ३ शुनकवध-चारत्तकामाल्य-धर्मघोषसाधुसम्बद्धं मधुबिन्दूदाहरणं पिण्डनियुक्तौ छर्दितदोषाधिकारे ६२८ गाथायां तट्टीकायां च वर्तते, पत्र १६९-२ । आव०नि० गा० १३०३ हारि० वृत्ति पत्र ७०९, आव० चूर्णि विभाग २ पत्र १९७॥ ४जस्सि खं १ खं २ पु १ पु २॥ ५"जेहिं वा सद्धिं संवसई" आचा० श्रु० १ अ० २ उ० १ सूत्र २॥ ६ लुप्पति उवत्तेति उदृढ धम्मातो मु.॥
Jain Education Intemational