________________
४४
णिज्जुत्ति-चुण्णिसंजुयं
[ बिइयं सामण्णपुव्वगज्झयणं ९. समाए पेहाए परिव्वयंतो० सिलोगो । समा राग-दोसविरहिता, पेहा चिंता, समंतादसंजमातो णियत्तंतस्स समाए पेहाए परिवतो. वत्तभङ्गभयादलक्खणो अणस्सारो। अहवा "समाय" समो संजमो तदत्थं, पेहा प्रेक्षा, परिव्वयंतो तहेव । तस्सेवंविहारिणो सिता मणो नीसरई बहिद्धा । अहवा तदेव मणोऽभिसंबज्झति-समाए पेहाए परिव्वयंतो सिया मणो णीसरति बहिद्धा, सियासदो आसंका5वादी 'जति' एतम्मि अत्थे वट्टति, मणो चित्तं निस्सरति निग्गच्छति बहिद्धा ण अंतो संजमस्स अच्छति, भुत्ताऽभुत्तभोगाण सैरण-कोउहलाओ । तस्स नियत्तणे उदाहरणं
__ एगस्स रायपुत्तस्स सँइरमभिरमंतस्स समीवेण दासी जलघडेण गच्छति । तेण से गोडीऍ घडो भिण्णो । अद्धितिलद्धं दटुं पुणरावत्ती जाता, चिंतेति
रक्खंति अप्पमत्ता जति ण पमाणत्थिता पमाणाई । वयणाणि ताणि पच्छा काही को वा पमाणाई ? ॥१॥ 10 . तं पुणो चिक्खल्लगोलीए ठएति ॥
एवं मणोनिग्गमणं संजमोदगरक्खणटुं सुहसंकप्पेण ठएतव्वं । तं इमेण विवेगालंबणेण-ण सा महं णो वि अहं पि तीसे, णकारो पडिसेहे, सा इति जतो मणोणिस्सरणं ण सा इति, “णालं ते तव ताणाए वा सरणाए वा, तुमं पि तेसिं णालं ताणाए वा सरणाए वा" [आचाराङ्ग श्रु० १ अ० २ उ० १ सूत्र २] एत्थ उदाहरणं. एको वाणियदारतो लद्धं कण्णं मोत्तुं पव्वतिओ । सो ओहाणुप्पेहीभूतो इमं पढति-न सा महं 16 नो वि अहं पि तीसे । सो चिंतेति-सा मम अहमवि तीसे, उभयमिदमणुरत्तं परोप्परं, तं कहं छड्उहामि ? त्ति गिही या]यारभंड-णेवच्छेण गतो जत्थ सा णिवाणतडं संपत्ता । सा य पाणितस्स तहिं गतिता, साविगा य सा पव्वइउकामा । ताए णातो । सो ण याणइ । पुच्छिया सा-अमुगस्स धूता किं मैंता? सधरा। स] चिंतेतिजइ सधरा तो उप्पव्वतिस्सामि । ताए णातो अभिप्पातो । 'मा दो वि संसारे पडीहामो' ति चिंतेऊण भणति-सा
अण्णस्स दिण्णा । सो चिंतेति-सचं गुरूहिं पाढितो हं-ण सा महं णो वि अहं पि तीसे । संवेगमावण्णो, 20 णियत्ता मती । तीए पुणो णाताभिप्पायाए अणुसासितो-जहा अणिचं जीवितं कामभोगा य । एवमणुसट्ठो जाणावितो पडिगतो गुरुसकासं, पव्वजाए थिरीभूतो॥
एवमप्पा वारेतव्वो-इच्चेव ताओ विणएज, इति एवं इच्चेवं, इति सद्दो प्रकारे वट्टति, एवमणेगेहिं प्रकारेहिं असदभिप्राये सम्भूते विणएज विविहेहिं प्रकारेहिं णीतं विणीतं वसीकतमिति ॥ ४ ॥ __अभितरकरणविणयमुपदिटुं । इदं तु अभितरएण चोदिता चेट्ठा पवत्तइ त्ति बाहिरकरणविणयमुपदिस्सति
१०. आतावयाहि चय सोउमल्लं, कामे कमाहि कमियं खु दुक्खं ।
छिंदाहि रागं विणएहि दोसं, एवं सुही होहिसि संपराए ॥ ५॥ १०. आतावयाहि चय०, सिलोगो । गुरवो आणविंति-वच्छ ! जइ मणो 'बैंहिता णिस्सरति ततो इदमवि विणयणं-आतावयाहि, उड्डे बाहाओ 'पंगिज्झित सूराभिमुहो सरीरसंतावेण कम्माणि वि आयावयाहि । आयावणं कायक्केसो, बाहिरंगस्स तवस्स चरिमविहाणं, बारसविहस्स वि तवस्स मज्झं, मज्झोपादाणेणं डंड इव सव्वो तवो 30 घेप्पति, तवं संतितो करेहि । जहि णिण्णासेहि हण, सुकुमालभावो सोउमल्लं, सुकुमालो अभिलसति अभिलसिज्जति
१ अत्रायमाशयः-'परिव्वयंतो' इति सानुखारः पाठोऽलाक्षणिकदछंदोभङ्गपरिहारार्थमेव । 'परिव्वयतो' परिव्रजत इत्यर्थः ॥ २ सियाशब्दः आशावाची 'यदि एतस्मिन् अर्थे वर्तते ॥ ३ स्मरण-कुतूहलाभ्याम् ॥ ४ खैरम् ॥ ५ मृगुटिकया इत्यर्थः, “गलोलो" इति लोक भाषायाम् ॥ ६ अवधावनानुप्रेक्षीभूतः-प्रव्रज्यो त्यक्तुकामः ॥ ७ गृहीताचारभाण्डनेपथ्येन ॥ ८ निपानतटम् ॥ ९ पानीयार्थ तत्र गता ॥ १० मृता संधूता ॥ ११ उत्प्रव्रजिष्यामि ॥ १२ अभिप्रायः ॥ १३ सोगुमल्लं खं ४ शु० । सोगमल्लं खं १-२-३ सं ४ वृद्ध० हाटी। सोयमल्लं जे०॥ १४ छिंदाहि दोसं विणएज रागं एवं खं १-२-३-४ जे. शु० वृद्ध० हाटी० ॥ १५ बहिः । बद्धिता मूलादर्शे ॥ १६ प्रगृह्य ॥ १७ मझे पादाणेणं डंडइपसत्थो तवो मूलादर्शे ॥
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org