Page Text
________________
જૈન ગ્રંથભંડારો અને જ્ઞાનોદ્ધાર: ૮
(૩) પોતાના ગુરુવર્ય સાથે, બીજા વિદ્વાનો સાથે, તેમ જ એકલે હાથે મહારાજશ્રીએ જૈન આગમો, અન્ય પ્રાચીન જટિલ શાસ્ત્રીય તેમ જ બીજા જૈન ગ્રંથો અને ઇતર પરંપરાના સાહિત્યના ગ્રંથોનું જે સંશોધન-સંપાદન કર્યું છે, તે તેઓની મધ્યસ્થતા, સમભાવિતા, સત્યની શોધની તાલાવેલી અને પ્રાચીન કઠિન ગ્રંથોને સમજવાની સિદ્ધહસ્તતાનું સૂચન કરે છે. તેઓએ સંશોધિત-સંપાદિત કરેલ ગ્રંથોએ દુનિયાના વિદ્વાનોની પ્રશંસા મેળવવા સાથે સંશોધન-કળાના શ્રેષ્ઠ નમૂના તરીકે પણ નામના મેળવી છે. તેમાં ય જૈન આગમો અંગેનું મહારાજશ્રીનું જ્ઞાન તો જેટલું ઊંડું, એટલું જ વ્યાપક અને એટલું જ મૂળગામી હતું. વિભિન્ન આગમસૂત્રો વચ્ચેના આંતપ્રવાહોના તો તેઓ અનન્ય જ્ઞાતા જ હતા.
બીજાં-બીજાં કામોની ગમે તેવી ભીંસ વચ્ચે પણ આ કામોને તેઓ, લેશ પણ ઉતાવળ કર્યા વગર, પૂરી સ્વસ્થતાથી ન્યાય આપવા ટેવાયા હતા.
(૪) વળી, પ્રાચીન-અર્વાચીન ચિત્રો, નાની-મોટી મૂર્તિઓ, સચિત્ર હસ્તપ્રતો, શિલ્પ-સ્થાપત્યના નમૂનાઓ અને લાકડા કે ધાતુની કે બીજી કળાસામગ્રીનું મૂલ્યાંકન કરવાની તેઓશ્રીની કોઠાસૂઝ, એ બધાનો સંગ્રહ કરીને એને સુરક્ષિત બનાવવાની વૃત્તિ અને સાથે-સાથે એ બધી સામગ્રી પ્રત્યેની અલિપ્તતા તેઓના પ્રત્યે વિશેષ આદર પ્રેરે એવી હતી.
(૫) જૈન વિદ્યા કે ભારતીય વિદ્યાના વિદ્વાનો, વિદ્યાર્થીઓ અને જિજ્ઞાસુઓ માટે તો તેઓ જ્ઞાનકોશ કે જ્ઞાનતીર્થ જ હતા. તેઓને જોઈતી માહિતી, સામગ્રી અને ક્યારેક તો ખર્ચમાં પૂરક થઈ રહે એવી સહાય પણ મહારાજશ્રી દ્વારા મળતી; ઉપરાંત કોઈકોઈ ગ્રંથની વિરલ હસ્તપ્રત પણ તેમની પોતાની જવાબદારી ઉપર જ્ઞાનભંડારોમાંથી મળી રહેતી. તેમની હમેશાં એ ઝંખના રહેતી કે કોઈ પણ વિદ્યાના સાધકની સાધના જરૂરી માહિતી, સામગ્રી કે સહાયના અભાવે રૂંધાવી ન જોઈએ. જેનવિદ્યાના અધ્યયનસંશોધનમાં દેશ-વિદેશના વિદ્વાનોને ઉદારતાથી સહાય કરવાની જે ઉપયોગી પ્રવૃત્તિ સ્વર્ગસ્થ આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મસૂરિજી મહારાજે વ્યવસ્થિતપણે શરૂ કરી હતી, તેનું સાતત્ય મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજીએ સાચવ્યું હતું.
(૬) જ્ઞાનોદ્ધારના કાર્યમાં જેના વગર ચાલે નહીં, એવા લહિયાઓ તૈયાર કરવાની દિશામાં પણ મહારાજશ્રીએ તેમ જ એમના ગુરુશ્રી અને દાદાગુરુશ્રીએ જે કામગીરી બજાવી હતી તે તેઓની દીર્ઘદ્રષ્ટિ અને તીવ્ર વિદ્યાપ્રીતિનું સૂચન કરે છે. મુશ્કેલીથી ઉકેલી શકાય એવી લિપિઓમાં લખાયેલી શાસ્ત્રીય તેમ જ બીજા અનેક વિષયોની પ્રાચીન હસ્તપ્રતોને ઉકેલવાનું અને એની શુદ્ધ અને સ્વચ્છ નકલ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001145 |
| Book Title | Jinmargnu Anushilan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratilal D Desai, Nitin R Desai |
| Publisher | Gurjar Granthratna Karyalay |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 561 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Articles |
| File Size | 9 MB |