Page Text
________________
જૈન ગ્રંથભંડારો અને જ્ઞાનોદ્ધાર : ૬
૩૮૭
એક વયોવૃદ્ધ અને ચાલવામાં પગની તકલીફવાળા મુનિવર સાથે વાત થઈ; તેઓએ કહ્યું: “અમે જે શહેરમાં ગયા હતા તે તો મોટું, સુખી અને ધર્મભાવનાવાળું શહેર છે. વળી ત્યાં દેવમંદિરો અને જ્ઞાનમંદિરો પણ ઘણાં છે.” તેથી અમે પૂછ્યું : “તો પછી ચોમાસા માટે એ શહેરમાં ન રહેતાં આટલે આઘે કેમ ચાલ્યા આવ્યા; ત્યાં જ રહીને જ્ઞાનધ્યાન કર્યું હોત તો ?”
મુનિવરે ભારે વેદનાપૂર્વક કહ્યું “ભાઈ શું કરીએ ? એ શહેરમાં બધું ય સારું છે – પાંચ-પાંચ તો સારા એવા જ્ઞાનભંડારો છે; પણ કમનસીબી એ છે કે એમાં જોઈએ તેવાં પુસ્તકો હોવા છતાં, જરૂર હોય ત્યારે પુસ્તકો મળી શકતાં નથી. અને ઈતિહાસનું કે સંશોધનનું થોડું પણ કામ કરવું હોય તો એમાં તો કેટલાંય પુસ્તકોની જરૂર પડે. હું આ કંઈ હસ્તિલિખિત પુસ્તકો નહીં મળવાની ફરિયાદ નથી કરતો, આ તો છાપેલાં પુસ્તકોની જ વાત છે. જ્યાં આવી સ્થિતિ હોય ત્યાં સાહિત્યનું શું કામ થઈ શકે ?”
મુનિશ્રીની આ વાત સાચી છે. અને કેવળ આ શહેરને માટે જ શા માટે? આ બીજાં સ્થાનો સામે પણ આવી ફરિયાદ થઈ શકે એમ છે.
આવો જ એક બીજો કિસ્સો આ પ્રમાણે છે : એક પંન્યાસજી મહારાજ કચ્છના જ્ઞાનભંડારો જોવાના જ મુખ્ય ઉદ્દેશથી ગુજરાતથી ઉગ્ર વિહાર કરીને કચ્છ તરફ ગયા, અને અનેક મુશ્કેલીઓ વેઠીને તેઓ કચ્છમાં ઠેરઠેર ફર્યા. કચ્છના ગ્રંથભંડારોમાંથી કોઈ અલભ્ય પ્રાચીન ગ્રંથ મળી આવવાની એમને આશા હતી; અને તે અમુક અંશે સાચી પણ પડી. છતાં આ મુનિશ્રીને એવાં સ્થાનો પણ મળ્યાં, જ્યાંના ગ્રંથભંડારોનાં તાળાં, ઘણો પ્રયત્ન કરવા છતાં, એના વહીવટદારોએ ન ખોલ્યો તે ન જ ખોલ્યાં. એક વહીવટદાર બીજાનું નામ આપે, બીજો ત્રીજાની વાત કરે. આમ વિદ્વાન મુનિશ્રી ધક્કા ખાધા જ કરે કે માણસને આંટા ખવરાવ્યા જ કરે; છતાં કશું પરિણામ ન આવે ! આવાં સ્થાનોમાં રણી ગામના જ્ઞાનભંડારનો એમણે ખાસ ભારપૂર્વક ઉલ્લેખ કર્યો. બસો-ત્રણસો પ્રત ધરાવતા આ ભંડારમાંથી કંઈક પણ નવું સાહિત્ય મળી આવવાની આશા છે. પણ એ ભંડારનાં તાળાં ખૂલે ત્યારે ને? જો અમારો અવાજ કે અમારી વિનંતી કચ્છના રણી ગામના એ જૈન ભાઈઓના હૃદય સુધી પહોંચી શકે અને તેઓ આ ગ્રંથભંડારને તાળાબંધીમાં ગોંધી રાખવાને બદલે સાચા પારખુ અને ખપી વિદ્વાનો માટે એનાં દ્વાર ખોલે તો કેવું સારું !
ત્રીજો કિસ્સો છે અમદાવાદનો. રાજસ્થાનના એક ખૂબ વિદ્યાપ્રેમી અને સાહિત્યસેવી શ્રીમંત સદ્દગૃહસ્થે તાજેતરમાં જ કહ્યું; “અમદાવાદમાંના અમુક-અમુક ભંડારો જોવાની ઇચ્છાથી હું અમદાવાદ ગયો, ત્યાં રોકાયો અને ભંડારો જોવા દેવાની એના વહીવટદારો પાસે માગણી કરી. આ માટે કોઈએ ના તો ન પાડી, પણ એવા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001145 |
| Book Title | Jinmargnu Anushilan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratilal D Desai, Nitin R Desai |
| Publisher | Gurjar Granthratna Karyalay |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 561 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Religion, & Articles |
| File Size | 9 MB |