________________
૯ મોક્ષતત્ત્વ
૧૬૫
સંસ્કૃત અનુવાદ द्रव्यप्रमाणे सिद्धानां जीवद्रव्याणि भवन्त्यनन्तानि लोकस्यासंख्येयभागे, एकश्च सर्वेऽपि ॥ ४७ ।।
શબ્દાર્થ – લૂપમાણે-દ્રવ્ય પ્રમાણ દ્વારમાં સોના-લેકના સિદ્ધા–સિદ્ધના
અસંન્નેિ –અસંખ્યાતમા નીવડ્યાજિ-જીવદ્રવ્ય
મા–ભાગે, ભાગમાં અનંતા–અનન્ત
ફો-એક સિદ્ધ હૃતિ છે.
રવિ-સવે સિદ્ધ
અન્વય સહિત પદછેદ ગાથાવત્ – તાનિ હૂંતિ તળે વિ
ગાથાર્થ :સિદ્ધોના દ્રવ્ય પ્રમાણ દ્વારમાં-અનન્ત જીવદ્રવ્ય છે; લેકના અસંખ્યાતમા ભાગમાં એક અને સર્વે સિદ્ધો હેય છે. ૪૭ |
વિશેષાર્થ :-- સિદ્ધના છે અનન્ત છે, કારણ કે જઘન્યથી ૧ સમયને અન્તરે અને ઉત્કૃષ્ટથી ૬ માસને અન્તરે અવશ્ય કઈ જીવ મેસે જાય એ નિયમ છે, તેમજ એક સમયમાં જઘન્ય ૧ તથા ઉત્કૃષ્ટથી ૧૦૮ જીવે મોક્ષે જાય, એ પણ નિયમ છે, અને એ પ્રમાણે અનન્ત કાળ વ્યતીત થઈ ગયા છે. માટે સિદ્ધ છે અનન્ત છે. (અન્યદર્શાનીઓ જે સદાકાળ ઈશ્વર એક જ છે એમ કહે છે. તે આ બીજા દ્વારની પ્રરૂપણાથી અસત્ય છે એમ જાણવું)
રૂત્તિ ૨ દ્રવ્ય કમાઈ દ્વાર | તથા સંક્ષિપણું મને જ્ઞાનવાળા જીવને હોય છે. અને કેવલિ ભગવંતને તથા સિદ્ધને (મતિજ્ઞાનાવરણીય ક્ષય થવાથી) મનોજ્ઞાનને અભાવ છે. તેથી સંસિ પણ નથી. સંસી છવજ કેવળજ્ઞાન પામી મેલે જઈ શકે એ અપેક્ષાએ સંજ્ઞીમાર્ગણું છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
