________________
૧૨
શ્રી તત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર ત્યારે તેની દુઃખમય સ્થિતિ જોઈને કયા સહૃદય વિદ્વાનનું હૃદય કરુણાથી નથી છલકાઈ જતું?
બસ એ જ પ્રમાણે જીવ ક્ષણિક વિષય સુખના આહૂલાદથી પરિણામે અનંત દુઃખના દરિયામાં ડુબી જાય છે. આથી ક્ષણિક વિષય સુખના આનંદથી પરિણામે દુઃખ જ મળે છે. કારણ કે
(૧) જેમ જેમ ભૌતિક સુખનાં સાધનોનો ભંગ ઉપભેગ થાય છે તેમ તેમ તૃષ્ણા વધતી જાય છે. વધતી તૃષ્ણને સંતેષવા પુણ્યના અભાવે સુખનાં સાધને ન મળવાથી દુઃખ વધતું જ જાય છે.
(૨) ભેગ-ઉપગ કાળે રાગ થવાથી અશુભ કર્મોને - બંધ થાય છે. એ અશુભ કર્મોના ઉદય કાળે અત્યંત દુઃખને - અનુભવ થાય છે.
(૩) વસ્તુને મેળવવા હિંસા આદિ પાપનાં કાર્યો કરવાં પડે છે. એ પાપનાં કાર્યોથી અશુભ કર્મોને બંધ, એ કર્મોના વિપાક કાળે દુખ.
(૪) લેભથી વધારે ભેગા કરવાથી વ્યાધિ, અપકીર્તિ આદિનું દુઃખ.
(૫) ભેગમય જીવન બની જવાથી પરલેકની સાધના ન થઈ શકે એથી પરલોકમાં દુઃખ.
તાપથી દુઃખ –-વિષય સુખને અનુભવ તે તેના સાધન મળે ત્યારે થાય, પણ તે પહેલાં જ એ વિષય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
For Private
www.jainelibrary.org
