Dvadasharam Naychakram Part 3 Tika

SR No.: 001110
Original Sutra Author: Mallavadi Kshamashraman
Author: Sighsuri, Jambuvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 1988
Total Pages: 252
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Nay, & Nyay
File Size: 20 MB

Page 117

ॐ अर्ह
सद्गुरुभ्यो नमः
अथ द्वादशो नियमानयमारः। अन्ते क्षयाद् यद्येवं ततो वस्तुवत् प्रसिद्धयभ्युपगमः कृतो भवति । वस्तुव्यवस्थासिखघुपहितनियमानतिक्रमाद् निष्ठितं तहि तत्, अन्तवत्वात्, घटादिवस्तुवत् । निष्ठितत्वात् कृतकत्वादारब्धमपि । एवं ते पूर्वनिर्वृत्तवस्तुनिबन्धनाः, क्रियात्वात्, अन्तवत् ।
पूर्वनयमतापरितोषकारणमुत्तरनयोत्थानम्, उत्तरोत्तरसूक्ष्मेक्षिकया च पूर्वस्य दोषदर्शनात् 5 स्वमतौंस्थित्याभिमानाच्चारम्भ इत्यत आह-अन्ते क्षयाद् यद्येवम् यदि त्वयान्ते क्षयदर्शनात् स्वैरसेनैव वस्तुनः क्षय एवादावप्यनुमीयते, ततः किम् ? ततो वस्तुवत् प्रसिद्धचभ्युपगमः कृतो भवति, वस्तुनीव वस्तुवत्, यथा वस्तुनः प्रसिद्धस्य लोके स्थितस्य घटादेः क्षयो भवतीति प्रसिद्धिस्तथा त्वयाभ्युपगतमिति प्राप्तम्, विनाशस्योत्पादस्य च प्रसिद्धवस्तुविषयत्वात् । इतरथा खरविषाण-५१९. स्येव स्थित्यभावे विनाशोत्पादयोरप्यभावः प्रतिसन्धानाभावात्, स्थितस्य भवत एव हि भवनमितीत्थ-10 मभ्युपगमस्ते। ___ तस्माद् वस्तुव्यवस्थासिद्धघुपहिनियमानतिक्रमात् इत्यस्माद्धेतोर्भवत एवोत्पाद-विनाशप्रतिसन्धानाद् व्यवस्थितं वस्तु सिद्धं नियतमुत्पाद-विनाशव्यपदेशभाग् भवतीत्येतं नियम नातिकामति खपुष्पादिवलक्षण्येनोपहितम्, अतो वस्तुव्यवस्थासिद्धयुपहितनियमानतिक्रमाद् निश्चयेन स्थितं निष्ठितं व्यवस्थितमिति गृहाण त्वद्वचनादेवेत्यतश्चाह-निष्ठितं तर्हि तत्, अन्तवत्त्वात्, घटादि-15 वस्तुवदिति दृष्टान्तः, यथा मृत्पिण्डाद्यवस्थानामन्ते घटोऽस्त्येव अवस्थित एवान्तव[त्त्वा]त् तथा मृल्लोष्टाद्यवस्थास्वपि। निष्ठितत्वात्, कृतं तद् वस्तु घटादिवस्तुवदेव । ततश्च कृतकत्वादारब्धमपि घटादिवस्तुवदेवेति हेतुहेतुमद्भावेनाऽरम्भ-क्रिया-निष्ठाः साधिताः उपसंहृत्यैकत्वेनाह-एवं त इत्यादि । आरम्भ-क्रिया-निष्ठाः पूर्वनिर्वृत्तवस्तुनिबन्धनाः, "क्रियात्वात्, अन्तवत्, अन्ते इवान्तवत्, यथा अन्ते निवृत्तिकाले क्रिया भवनं जन्म आत्मलाभः सा पूर्वनिर्वृत्तवस्तुनिबन्धना तथा प्रारम्भादि-20 क्रियाः।
१'त्याहिमाना प्र० ।। २ स्वरसोनव प्र० ॥ ३ प्रसिद्धधुपगमः य० ॥ ४ भवतीत्येतन्नियम नाति भा० । भवतीत्येतनियमनाति य०॥ ५ साविताः प्र०॥ ६ उपसंपत्यकत्येनाह भा०॥ उपसंहात्यकन्येनाह य० ॥ (उपसंहृत्यकध्येनाह?) ॥ ७ कियादत्वात् प्र० । (क्रियावत्त्वात् ? ) ॥ ८ पूर्वनिवृत्त भा०॥