Dvadasharam Naychakram Part 2 Tika

SR No.: 001109
Original Sutra Author: Mallavadi Kshamashraman
Author: Sighsuri, Jambuvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 1976
Total Pages: 403
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Nay, & Nyay
File Size: 11 MB

Page 206

६५९
द्वादशारं नयचक्रम्
[सप्तमोभयोभयारः समाप्तः
अवत्तव्वं दुपएसिए खंधे आयाति य नो आयाति य ३। देसे आदिढे सम्भावपजवे देसे आदिढे असन्भावपजवे दुप्पएसिए खंधे आया य नो आया य ४ । देसे आदितु सब्भावपज्जवे देसे आदिढे तदुभयपजवे दुपएसिए खंधे आया य अवत्तव्वं आयाइ य नो आयाइ य ५। देसे आदितु असम्भावपजवे देसे आदितु तदुभयपजवे दुपएसिए खंधे नो आया य अवत्तव्वं आयाति य नो आयाति य ६ । से तेणटेणं तं चेव जाव नो आयाति य । आया भंते! तिपएसिए खंधे............ जहा छप्पएसिए एवं जाव अणंतपएसिए । सेवं भंते सेवं भंतेत्ति जाव विहरति ।" इति भगवतीसूत्रे १२।१०।४६९ । अस्य भ्याख्या-"द्विप्रदेशिकसूत्रे षड् भङ्गाः । तत्राद्यास्त्रयः सकलस्कन्धापेक्षाः पूर्वोक्ता एव, तदन्ये तु त्रयो देशापेक्षाः । तत्र च गोयमेत्यत आरभ्य व्याख्यायते - अप्पणोत्ति स्वस्य पर्यायैः आदिद्वेत्ति आदिष्टे आदेशे सति आदिष्ट इत्यर्थः, द्विप्रदेशिकस्कन्धस्य
आत्मा भवति १ । एवं परस्य पर्यायैरादिष्टोऽनात्मा २। तदुभयस्य द्विप्रदेशिकस्कन्धतदन्यस्कन्धलक्षणस्य पर्यायैरादिष्टोऽसाववक्तव्यं वस्तु स्यात् , कथम् ? आत्मेति चानात्मेति चेति ३ । तथा द्विप्रदेशत्वात् तस्य देश एक आदिष्टः, सद्भावप्रधानाः सत्तानुगताः पर्यवा यस्मिन् स सद्भावपर्यवः, अथवा तृतीयाबहुवचनमिदम् , खपर्यवैरित्यर्थः, द्वितीयस्तु देश आदिष्टः असद्भावपर्यवः परपर्यायैरित्यर्थः, परपर्यवाश्च तदीयद्वितीयदेशसम्बन्धिनो वस्त्वन्तरसम्बन्धिनो वेति । ततश्चासौ द्विप्रदेशिकः स्कन्धः क्रमेणात्मा चेति नो आत्मा चेति ४ । तथा तस्य देश आदिष्टः सद्भावपर्यवो देशश्चोभयपर्यवः ततोऽसावात्मा चावक्तव्यं चेति ५। तथा तस्यैव देश आदिष्टोऽसद्धावपर्यवो देशस्तूभयपर्यवस्ततोऽसौ नो आत्मा चावक्तव्यं च स्यादिति ६ । सप्तमः पुनरात्मा च नो आत्मा चावक्तव्यं चेत्येवंरूपो न भवति द्विप्रदेशिके, व्यंशत्वादस्य । त्रिप्रदेशिकादौ तु स्यादिति सप्तभङ्गी । त्रिप्रदेशिकस्कन्धे तु त्रयोदश भङ्गाः ........ षट्प्रदेशिके त्रयोविंशतिरिति ।” इति अभयदेवसूरिविरचितायां भगवतीसूत्रवृत्तौ । श्यतां पृ० ५५१ टि०१॥