Dvadasharam Naychakram Part 1 Tika

SR No.: 001108
Original Sutra Author: Mallavadi Kshamashraman
Author: Sighsuri, Jambuvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 1966
Total Pages: 662
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Nay, & Nyay
File Size: 19 MB

Page 633

१४० न्यायागमानुसारिणीवृत्त्यलङ्कृतस्य नयचक्रस्य टिप्पणेषु भोटपरिशिष्टम् ।
___ पृ० ३२० पं. ३४. [दश मूलिकार्थाः] । सर्वेषु सांख्यग्रन्थेषु 'मूलिकार्थाः' इति प्रयोगदर्शनेऽपि प्रमाणसमुच्चये तद्वृत्ती विशालामलवत्यां च 'चूलिकार्थाः' इति पाठो दृश्यत इति ध्येयम् । तथाहि -
__ "दर्श चूलिकार्थाः”-प्र० समु० पृ० [परार्थानुमानपरिच्छेदे ] । “एकत्वार्थवत्त्वपारार्थ्यादयश्चेलिकार्थाः" - विशाला० पृ० १२१ b। “दशै चूलिका इति ‘अस्तित्वमेकत्वमथार्थवत्त्वं पारार्थ्यमन्यत्वमकर्तृभावः । योगो 5 वियोगो बहवः पुमांसः स्थितिः शरीरस्य च शेषवृत्तिः' इत्येते वेदितव्याः।” - विशाला. पृ० १२२ b।
पृ० ३२१ पं० ५. एवमेभिः... । तुलना - "ततश्च यदुक्तम् ‘एवमेभिः पञ्चभिर्वातैः प्रधानस्य परिग्रहं कृत्वा पुनरावीतैः करिष्यामः' इति अयुक्तमेतत् ।” - विशाला० पृ० २०४ है।
पृ० ३२१ पं० १२-१६. निर्विशेषमित्येतत् । अत्र 'निर्विशेषमित्येतत् प्रसज्येत' इति शुद्धः पाठः । तुलना
"नायं दोषः, 'योन्यभावादेकत्वप्रसङ्गः' इत्युक्तमिति चेत् । अयुक्तमिदमुक्तम् ।" इति प्रमाणसमुच्चयवृत्तौ । 10 अस्या व्याख्या-'नायं दोष इति नाभ्युपगमहानिः, एकजातिसमन्वयप्रसङ्गस्यापीष्टत्वात् । तदिष्टत्वं दर्शयति-उक्तमिति । शास्त्रे उक्तमेव -
'योन्यभावादेकत्वप्रसङ्ग इति । सामान्यपूर्वकत्वाद् विशेषाणाम् । सामान्यपूर्वका हि लोके विशेषा एकजातिमन्तो दृष्टाः, तद्यथा-क्षीरपूर्वकाः [शो दङ्ग स्विस् म दङ्ः दर ब द मरल. सोगस्. प. नेम्स ऽग्युर्, शिक: Vr=] दधिमस्तुद्रप्सनवनीतादिभावाः । न त्वसति भावः कश्चिदस्ति यत्पूर्वका व्यक्तविशेषाः स्युः । तस्मात 15 सामान्यमात्रमिदं व्यक्त निर्विशेषमित्येतत् प्रसज्येत' इति" - विशाला० पृ० २०२ b-२०३ ।
पृ० ३२१ पं० १३-१५. आकारो गौरवं....इति ते. निबोधत । उद्धृते इमे कारिके विशालामलवत्याम्, पृ० १९८ ।। ___पृ० ३२३ पं० १. योन्यभावाद्' । तुलना--"तत्र तावदन्वय[वीत]स्यावीतः - यदि व्यक्तमसतत्पद्यते
योन्यभावाद् मेदप्रसङ्गः।" - इति प्र० समु० वृ० । 20 पृ० ३२१ पं० १६. नेदं व्यक्तमसत उत्पद्यते... । तुलना- "असतो नोत्पद्यते, परिशेषात् [च VT.] प्रधानादेवोत्पद्यते" इत्यप्ययुक्तम् ।" - प्रे० समु० वृ० ।
पृ० ३२४ पं० ११. वार्षगणे तन्ने । दृश्यतां टिपृ० १३७ टि० १।
१"गचुग' फुद' चन्' ग्यिः दोन्' [बचु" - PSv1. N. ed. पृ० ४० b। "सिल' बुद्धिः दोन्' बचु' पो"Psv* पृ० १२२ b। “ग्चुग्' फुद्' चन्' दोन्” - Ps', PSv" N. ed. पृ० ४२ b। "सिल्' बुडि' दोन्' - Ps'. Psvi पृ० १२४ b। “ग्चुग्' फुद्' चन्' नम्' सिल्' बु चन्' ग्यि दोन्' बचु नम्स्" - VT. पृ० १२७ b। २ "चू' लि कडि दोन नम्स् सो" - VT. पृ० १२१ b। ३ “ग्चुग्’ फुद्' चन्' ग्यि दोन् ब्चु शोस्' प" - VT. । ४ "ब्येद् प. पोडि द्बोस् पो म यिन्' प," - VT. I ५ "इत्येते"-विशाला । ६ “यदि व्यक्तमसत उत्पद्यत इति । असतोऽसत्कारणादित्यर्थः । योन्यभावादिति कारणाभावादित्यर्थः ।...भेदानामन्वयव्यावृत्तिः, मेदप्रसङादन्वयाभावप्रसङ्गादित्यर्थः ।" विशाला। पृ. २०२a। ७ Psv1. N. ed. पृ० ६२a Pavs. पृ० १४५ a। ८"परिशेषाचेति । सर्वतः शेषः परिशेषः । किमत्र सर्वमिति चेत्, प्रतिपक्षाः। ते चानेकप्रकाराः सर्वैकान्तिपुरुषेश्वरादिविभागात् । तेषां सर्वेषां प्रतिषेधेन परिशेषो युज्यते । 'न चेदमसत उत्पद्यते नापीश्वरादिभ्यः, परिशेषात् प्रधानादेव' इति । अन्यथा असतो नोत्पद्यत इति परिशेषादीश्वरादेरेवेत्यपि स्यात् ।....... अयुक्तोऽयं परिशेषः । कस्मात् ?....'नेदमसत उत्पद्यते, पारिशेष्यात् प्रधानादेवेदं व्यक्तमुत्पद्यत इत्येतत् परिशेषलक्षणमसम्बद्धम् ॥" विशाला० पृ. २०४ b९ Pv N. ed. पृ० ६३a Pav• पृ. १४६ a-b।