________________
प्रत्यक्षपरिच्छेदः]
भोटपरिशिष्टे प्रमाणसमुच्चयः। सम्पत् । आशयो जगद्धितैषिता । प्रयोगो जगच्छासनाच्छास्तृत्वम् । फलं स्वपरार्थसम्पत् । स्वार्थसम्पत् सुगतत्वेन त्रिविधमर्थमुपादाय, प्रशस्तार्थ सुरूपवत् अपुनरावृत्त्यर्थं सुनष्टज्वरवत् निःशेषार्थ सुपूर्णघटवत् । अर्थत्रयं चेदं बाह्येवीतराग-शैक्षा
शैक्षेभ्यः स्वार्थसम्पद्विशेषात् । परार्थसम्पत् तारणार्थेन तायित्वम् । ऐवंगुणं शास्तारं प्रणम्य प्रमाणसिद्ध्यै स्वप्रकरणेभ्यो न्यायमुखादिभ्य इह एकत उञ्चित्य प्रमाणसमुच्चयः करिष्यते परप्रमाणनिषेधाय स्वप्रमाणगुणाभिधानाय च, यस्मात्
प्रमाणाधीनो हि प्रमेयाधिगमः, अत्र च बहुधा विप्रतिपत्तिः । । भोट. + मुडोन्' सुम' दङ नि' जैस' सु. दुपग् ॥ छद्म ' दग' नि' म्छन्' जिद्' गञिस् ॥
गशल ब्य' दे ल' रब्' स्योर् फ्यिर् ॥ छद्म ग्शन् नि' योद्म ' यिन् ॥२॥
यङ्' यङ्' शेस्' पऽङ् म यिन् ते ॥ थुग्' प मेद्ऽग्युर् द्रन्' सोग्स् ब्शिन् ॥ Ps. पृ० १-२ । ... देल । मुङोन्' सुम्' दङ् नि' जैस्' सुदुग्छ द्' म' ञिस्' खो' नो ॥ गङ् गि' फ्यिर् शे' न । म्छन्' जिद्
जिस्' गशल' ब्य । रङ् दङ् स्प्यिाड म्छन्' जिद्द ग' लस्' गशन्' पडि म्छन्' जिद्' गशल बर् ब्य' ब गशन् नि 10 मेद् दो ॥ रङ् गि' म्छन्' जिद् क्यि युल' चन् नि' मूडोन् [14] सुम्' ल । रियडि म्छन्' जिद् क्यि युल् चन्' निर्जेस्' सु. पग पो शेस शेस्" पो । गल् ते ऽदि मिर्तग्' चेस् ब्यबल' सोगस पडि नम्' पस्ः ख दोग' ल' सोगस्प' ऽजिन्' प' दङ् लन् चिग्' म' यिन्' प ऽजिन् दे जि ल्तर् शेन' । देल्लर् ऽजिन् पनि योद् मोद् क्यिस'डॉन्क्य ङ्गशल ब्य' देडि रब' रब्योर' बस् । देल' रब्' स्ब्योर् छद्म' गशन्' म यिन् । रङ्दङ् स्प्यिाड म्छन्' जिद्' थ' स्त्रद्' दु' म' ब्यस्' प' दङ् ख' दोग् बिद्' दग्' लस्'ख' दोग्' ल' सोगस्प ' गसुङ नस्' 15 स्प्यिाड' म्छन्' जिद् नि'ख' दोग् ल सोगस्' प'मिर्तग्' गो' शेस' मिर्तग्प जिद्' ल सोगस पर यिद् क्यिस्' रब्तु ब्योर्' बर् ब्येद्' दो ॥ देडि फ्यिर् छद्म ग्शन्' म यिन् नो । यङ् यङ्' शेस्' पऽङ् म यिन्' ते । गङ्' लन्' चिग्' म यिन्' पर दोन्' दे जिद् सो सोर्" ङो शेस्' प योद्मोद् । दे ल्तर न यङ् छद्म' गशन् नि' म यिन् नो ॥ चिडि फ्यिर् शेन । थुग्' प' मेद् ऽग्युर् । गल् ते शेस्' प थम्स् चद् छद्म' जिद्दु' ऽदोद्’ पदे ल्त' न.
नि' छद्म ' थुग्प मेद् पर्' ऽग्युर् ते । द्रन्' सोगस शिन् । द्रन्' पनि द्रन्' प. जिद्' दो ॥ घेर् न' द्रन्' प' दङ् 20 -- ऽदोद्' प' दङ्' शे' स्द' ल' सोग्स्' प' स्र् ग्ःि पडि दोन्' ल' छद्' म' ग्शन्' म' यिन् प शिन्' नो ॥
प्रत्यक्षमनुमानं च प्रमाणे, लक्षणद्वयम् । प्रमेयं, तत्र सन्धाने न प्रमाणान्तरं, ने च ॥२॥ पुनः पुनरभिज्ञानेऽनिष्ठासक्तेः स्मृतादिवत् ।
“सु'शब्दस्य त्रिविधोऽर्थः-प्रशस्तता सुरूपवत् । अपुनरावृत्तिः सुनष्टज्वरवत् । निःशेषता च सुपूर्णघटवत् ।”-प्र० वा० म० पृ० ५९ । तुलना-प्र० वा० १११४१-४४ । धर्मोत्तरप्रदीप. पृ० ३। २ तुलना-"तायात् तत्त्वस्थिराशेषविशेष
ज्ञानसाधनमः । बोधार्थत्वाद् गमेः बाह्यशैक्षाशैक्षाधिकस्ततः ॥"-प्र० वा० १।२८२-८३ । “स च भगवान् ....... - बाह्यशैक्षाशैक्षेभ्योऽधिकः । ये लौकिकभावनामार्गेण वीतरागा बाह्या अतत्त्वदर्शिनस्तेभ्यस्तत्त्वदर्शित्वादधिकः । ये शैक्षा
अबाह्याः परिहाणिधर्माणस्तेभ्योऽपुनरावृत्त्या । ये च अशैक्षाः श्रावका अपहीणक्लेशवासना असाक्षात्कृतसकारवस्तवस्तेभ्यो निःशेषप्रतीत्या ।”-प्र० वा०म० पृ० १०७ । “परार्थवृत्तेः खड्गादेविशेषोऽयं महामुनेः ।”-प्र० वा० १।१४०। “अयमेव
वासनाहानिलक्षणः, खगः प्रत्येकबुद्ध आदिर्यस्य श्रावकस्य तस्मात् सकाशात् महामुनेः सम्यक्सम्बुद्धस्य विशेषः खार्थ• सम्पत्तेः।”-प्र० वा०म० पृ० ५८। ३ "वृत्तौ ‘एवंगुणं शास्तारं प्रणम्य' इति ।"-विशाला० पृ० २ B । -..४ "किं पुनरस्य प्रमाणस्य फलम् ? प्रमेयाधिगतिः । उक्तं च--प्रमाणाधीनो हि प्रमेयाधिगमः"-प्र०वार्तिकालं.
पृ० ३४०। ५ "शेस्' पर ब्य ॥ गल्ते ऽदि ल्तर दि."-PSv* पृ. ९७ A। ६"sोन्' क्या दे ल' रब स्ब्योर फ्यिर छद्म' गशम् नि योद्म यिन् ।"-PSV' पृ० ९७ A । ७ "डेस्' प' यिन्' मोद"-Psvi | ८"तदेवं 'प्रत्यक्षमनुमानं च प्रमाणे लक्षणद्वयं प्रमेयम्' इत्याख्याय 'तस्य सन्धाने न प्रमाणान्तरं न च पुनः पुनरभिज्ञानेऽनिष्ठासक्तेः स्मृतादिवत्' इत्यस्य वृत्तिः 'यत् तर्हि इदमनित्यादिभिराकारैर्वर्णादि गृह्यतेऽसकद्वा' इति व्याख्याता।"-प्र० वा० म०टि० पृ० १४०। ९ “तस्माद् योजनाद् वर्णसामान्ये न प्रमाणान्तरत्वम् । न च पुनः पुनरभिज्ञानेऽनिष्ठासक्तेः स्मृतादिवत् ।"-प्र० वार्तिकालं० पृ० २४२ । ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org