________________
पृ० २४० पं० ११-१४.]
टिप्पणानि ।
पृ० २३४ पं० ४,१९. यं तं । एतादृशः शब्दप्रयोगः 'पृ० ३२ पं० २३, पृ० १३२ पं० २०' इत्यत्रापि दृष्टः । पृ० २३५ पं० ३,१९ - २०. भेदसंसर्गपरिणामैः । दृश्यतां टिपृ० ४१ पं० ३ ।
पृ० २३५ पं० ४. विकल्पेन च । 'विकल्पयेत च' इत्यपि पाठोऽत्र संभवेत्, दृश्यतां पृ० २३६ पं० ९ । पृ० २३५ पं० ९. चित्रलेप्य । दृश्यतां टिपृ० २७ पं० ३३.
पृ० २३५ पं० १०. एकत्रैवोपयुक्तार्थत्वाद् | घटादेरभवनस्य । 'एकत्रैवोपयुक्तार्थत्वाद् घटादेः । अभवनस्य...' इत्यन्वयविवक्षायां तु मूले [पृ० २३५ पं० १] 'घटादेः' इति न ग्राह्यम् ।
पृ० २३५ पं० २१. उक्ति-प्रयोजनादिनानात्वाद् । दृश्यतां पृ० ४८ पं० २३,३०-३२ ।
पृ० २३५ पं० २४. स एवात्मास्य भाव । अत्र 'स एवात्मा भाव' इति य० प्रतिपाठः समीचीन एव भाति । दृश्यतां पृ० २६५ पं० १६ | ( स एवात्मास्य भावस्य ? ) ।
पृ० २३६ पं० २-३,११. ननु भेदः प्रत्यक्षत एव न गृह्यते । दृश्यतां पृ० २३७ पं० २२, पृ० २३८ पं० ७। 10 पृ० २३६ पं० ७. विकल्पेन च । ( विकल्प्येत च ? ) । दृश्यतां पृ० २३६ पं० ९, टिपृ० ७७ पं० ३ । पृ० २३६ पं० २३. निध्युपलिङ्गत्वेन । दृश्यतां पृ० २२३ पं० १२ ।
पृ० २३८ पं० ५. अभेदे भावे य... । अत्र 'अभेदे भावे तस्य य... ' इति पठितव्यम् । दृश्यतां पृ० २४० पं० ६ । पृ० २३८ पं० ६. तस्य होकोऽपिनतिक्रान्तः [ पृ० २३९ पं० १] । दृश्यतां पृ० २४० पं० ५ । “येतचैते सर्वविकल्पातीते एकस्मिन्नर्थे सर्वशक्तियोगाद् द्रष्टृणां दर्शन विकल्पाः तत एव खलु - सत्या विशुद्विस्तत्रोक्ता विद्यैवैकपदा-15 गमा । युक्ता प्रणवरूपेण सर्ववादाविरोधिना ॥ [ वाक्यप० १1९ ], इहैवैकस्मिन् सर्वरूपे ब्रह्मणि यः परिकल्पः स विरुद्धरूपाभिमतेभ्यः परिकल्पान्तरेभ्यो न भिद्यते । अपि खलु ब्रह्मविद आहुः - 'प्रदेशोऽपि ब्रह्मणः सार्वरूप्यमनतिक्रान्तश्चाविकल्पश्च - इति । " - वाक्यपदीयभर्तृहरिवृत्ति. ।
पृ० २३८ पं० २५. पर्यायान्तरेण । 'तद् व्याचष्टे पर्यायान्तरेण' इति सम्बन्धोऽत्र भाति ।
पृ० २३९ पं० १,१३,२९. न चास्यो । दृश्यतां टिपृ० ७६ पं० १४ ।
पृ० २३९ पं० ३. ध्रुवः । दृश्यतां टिपृ० २३ पं० ११, टिपृ० ७१ टि० १ ।
पृ० २३९ पं० १४. दक्षिणोत्तरमथुरयोरपि । दक्षिणमथुरा सम्प्रति 'मदुरा' [ Madura ] इति व्यवहियते, सा च 'दक्षिणभारत'स्थत्वाद् 'दक्षिणमथुरा' इति गीयते, इयमेव 'पाण्डुमथुरा' 'पाण्ड्यमथुरा' इत्यपि चोल्लिख्यते स्म शास्त्रेषु । उत्तरभारतस्था मथुरा तु उत्तरमथुरा इति भाति ।
पृ० २४० पं० ३,१९. तदभावे तदसिद्धेः । प्रत्यक्षपूर्वकत्वाभावेऽनुमानासिद्धेरित्याशयः ।
पृ० २४० पं० ११–१४. सम्बद्धादेकस्मात्" । "एवं तावद् वैशेषिकस्यानुमानं दुर्घटम् । सांख्यानामपि 'सम्बन्धादेकस्मात् प्रत्यक्षाच्छेषसिद्धिरनुमानम्' इति । तत्र सम्बन्धः सप्तविधः । तेन यथासम्भवं सम्बन्धात् एकस्मात् प्रत्यक्षात् शेषस्य अप्रत्यक्षस्यार्थस्यावश्यं सिद्धेः कारणं तदनुमानम् ।" इति दिङ्गागरचितायां प्रमाणसमुच्चयवृत्तौ द्वितीये खार्थानुमान -
७७
: १ "यतश्चैते इति । य एते दर्शनभेदा उपन्यस्तास्ते इति वक्ष्यति । यत एते भिन्नरूपानुपातिनोऽसत्याश्च ततः 'अभिन्नत्वात् सत्यत्वाच्च विधैव वेदे उक्ता । तत्रेति वेदे । यत्तु अविद्यात्मकं ब्रह्म तत्प्रात्युपायमाह - एकपदागमा इति, एकं पदमागमो यस्याः । ततो हि पदात् सा गम्यते । तथाहि वेदे उक्तम्- 'ओमित्येकाक्षरमुद्गीथमुपासीत' । प्रदेशोऽपि इति, योऽयं प्रदेशस्तस्य प्रदेशान्तरेभ्यो भेदविकल्पः - अयमस्मादन्य इति, घट इति पटविलक्षणः । स नास्ति ।" - वृषभदेवटी० । २ * * एतदन्तर्गतः पाठो विशालामवलतीटीकान्तर्गतप्रतीकानुसारेण प्रतीयते, प्रमाणसमुच्चयवृत्तिभोटभाषानुवादानुसारेण तु तत्स्थाने "सांख्यास्तावत् 'सम्बन्धादेकस्मात् प्रत्यक्षाच्छेषसिद्धिरनुमानम्' इत्याहुः । तेषु अन्यतमात्” इति पाठः प्रतीयते । " सांख्यानामपीत्यादि । अनुमानं विस्तरेण वेदितव्यमिति स्थिते तत्त्वरूपज्ञानाय परेण 'किमिदमनुमानं नाम' इत्युक्ते आह-सम्बन्धादेकस्मादित्यादि । सम्बन्धः सप्तविध इति अर्थानां सम्बन्धस्य सप्तविधत्वम्, 'खस्वामिभावेन वा '
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
20
25
www.jainelibrary.org