________________
शासनस्तवः]
द्वादशारं नयचक्रम् ' एवं च संति अतिसम्मुग्धत्वाद् वस्तुनस्तद्विषययोरभिधान-प्रत्यययोर्व्यवहार-विनिश्चयफलयोरभा-२-१ वादिदोषाः स्युः । मा भूवन्निति पर्यायादेश आश्रीयते-एकस्थमिति, प्रत्येकपरिसमाप्तेरसाधारणधर्माणां भावानामसङ्कीर्णरूपत्वेन स्ववृत्तिप्रतिलम्भात् , न हि कश्चित् कश्चिदपेक्ष्य भवितुमर्हति भाव इत्येकमेकमेव वस्तु । तदर्पणात् 'एकस्थम्' इति चोच्यते शासनम् , तस्य तस्य पृथक् पृथगर्पणात् स्व-पररूपतः । समप्रादेशवेशाद् व्यापीति व्यापि च एकस्थं चैकमेव तत् । एवमुत्तरेष्वपि । अनन्तमन्तवदपि, द्रव्य क्षेत्र-काल-भावादेशैरविशेषितत्वाद् विशेषितत्वाच्च । यथोक्तम्
एयं दुवालसंगं गणिपिडगं दव्वतो एंगं पुरिसं पडुच्च सादियं सपज्जवसियं, अणेगे पुरिसे पडुच्च अणादियं अपजवसियं । खेत्ततो भरतेरवते पडुच्च सादियं सपजवसिय, महाविदेहे पडुच्च अणादियं अपजवसियं । कालओ उस्सप्पिणि-अवसप्पिणीओ पडुच्च सादियं सपजवसियं, णोउस्सप्पिणिअवसप्पिणीओ पडुच्च अणादियं अपजवसियं । [भावओ] जे जदा जिणपण्णत्ता भाषा इत्यादिना 10 सादियं सपजवसितमेव [नन्दिसू०४२] ।
अथवा नास्मिन्नन्तोऽस्तीति अनन्तम् , अन्तोऽस्तीति अन्तवत् । कस्य ? अविशेषितत्वात् सर्वस्य । तद्यथोक्तम्
इमा णं भंते ! रयणप्पभा पुढवी किं सासया असासता? गोतमा! सिया सासया सियो । असासया? से केणटेणं भंते! एवं वुच्चइ-सिया सासया सिया असासयत्ति ? गोतमा! दचट्ठताए 10 सासता, वण्णपजवेहिं गंधपजवेहिं रसपजवेहिं फासपजवेहिं संठाणपज्जवेहिं असासता [जीवामि० सू० ३।११७८ ] इत्यादि ।
न्यस्तं धियां पाटवे । न्यस्तं निक्षिप्तं धियामाभिनिबोधिकभेदानां पटुतायां कर्तव्यायां ... कारणत्वेनेत्यर्थः । यथोक्तम्- जत्थाभिनिवोहिनाणं तत्थ सुंअनाणं । जत्थ सुअनाणं तत्थाभि- 20
१ सत्यपितिसन्मुग्ध भा० ॥ २ रनिश्चय° भा०॥ ३ एवात्मस्थम् य० ॥ ४ तस्य तस्य तस्य पृथक् भा०। तस्य पृथक् य० ॥ ५ °वशाद् व्यापि चैकमेव तत् भा० । अत्र 'समग्रादेशवशाद व्यापि चैकस्थं चैकमेव तत्' इति पाठः साधुरिति प्रतीयते । द्रव्यादेशाद् व्यापि, पर्यायार्थादेशादेकस्थम् , समग्रादेशवशात्-द्रव्यार्थ-पर्यायार्थोभयादेशवशात् तद् 'व्यापि च एकस्थं च' इत्यभिप्रायः ॥ ६ एकं भा० ॥ ७ अं यः । एवमप्रेऽपि य०प्रतिषु यं इत्यस्य स्थाने °अं इति पाठोऽवसेयः ॥ ८ कालउ उसप्पिउसप्पिणीउ भा० ॥ ९ °सप्पि प्र० । एवमग्रेऽपि ॥ १० °सप्पिणि-णुसप्पि भा० ॥ ११ भा० विनाऽन्यत्र
-'सया गोयमा सिअ वि० । 'सया गो सिय पा० डे० ली. २० ही०॥ १२ सिअ य० । एवमग्रेऽपि ॥ १३ यत्ति य० ॥ १४ गो दवट्टयाए सासया य० ॥ १५ सया य० ॥ १६ पाटवे' इत्यत्र निमित्तसप्तमी, तेन धियां पाटवस्य हेतुरिति भावः । एवं 'व्यामोहे न' इत्यस्याऽपि वक्ष्यमाणमूलग्रन्थस्य 'न व्यामोहहेतुः' इत्यर्थः ॥ १७ णिबोधियणाणं भा० । एवमग्रेऽपि ॥ १८ सुतणाणं भा० । एवमग्रेऽपि ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org